. Love.az

Dovsankelemikimiler - Wikipedia - Love.az

Ana Səhifə - Dovsankelemikimiler

Dovşankələmikimilər (lat. Crassulaceae) — bitkilər aləminin daşdələnçiçəklilər dəstəsinə aid bitki fəsiləsi.

Dovşankələmikimilər
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptofitlər
Klad:
Ali bitkilər
Klad:
Çoxsporlu bitkilər
Klad:
Borulu bitkilər
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Çiçəkli bitkilər
Klad:
Evdikotlar
Klad:
Bazal evdikotlar
Klad:
Superrozidlər
Dəstə:
Daşdələnçiçəklilər
Fəsilə:
Dovşankələmikimilər
Beynəlxalq elmi adı
  • Crassulaceae J.St.-Hil., 1805[1][2][…]
Vikianbarın loqotipi
Şəkil
axtarışı
ITIS  24097
NCBI  3781
EOL  4388
FW  55672

Mündəricat

  • 1 Təbii yayılması
  • 2 Botaniki təsviri
    • 2.1 Cins və növləri
  • 3 Ekologiyası
  • 4 Azərbaycanda yayılması
  • 5 İstifadəsi
  • 6 İstinadlar
  • 7 Həmçinin bax

Təbii yayılması

redaktə

Cənubi Afrika, Meksika və Aralıq dənizi ölkələrinin quru, daşlıq yerlərində yayılan 35 cinsi və 1400 növü məlumdur.

Botaniki təsviri

redaktə

Dovşankələmikimilərin çiçəkləri müntəzəmdir. İkicinsli, az-az hallarda bircinsli, ikievli bitkilərdir. Sadə, qarşılıqlı düzülmüş yarpaqları ətli, gövdəsi şirəli olur. Çiçəkləri ikiqat yanlıqlı, çox vaxt ikicinsiyyətli, beşüzvlüdür, ayrı-ayrı hallarda 3-4-6 üzvü olur. Kasacıqları sərbəstdir ya da nadir hallarda aşağıdan bitişikdir. Ləçəkləri sərbəstdir və ya az-çox bitişikdir. Erkəkcikləri 10, bəzən 6-8-12 və ya 20-dir. Yuxarı yumurtalıqdır, az-az hallarda yumurtalığı yarım aşağıdır. Meyvəsi 5-10 meyvə yarpaqcığının birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Meyvəsi çoxtoxumlu yarpaqmeyvədir. Ot və ya kol şəklindədir. Yarpaqları adətən ətli (sukkulent) və bəsitdir. Entonomofil və kserofit bitkilərdir.

Cins və növləri

redaktə

Aeonium

  • Aeonium undulatum
  • Aeonium arboreum
  • Aeonium canariense
  • Aeonium ciliatum
  • Aeonium cuneatum
  • Aeonium glutinosum
  • Aeonium haworthii
  • Aeonium hierrense
  • Aeonium holochrysum
  • Aeonium leucoblepharum
  • Aeonium nobile
  • Aeonium tabuliforme
  • Aeonium urbicum

Cotyledon

  • Cotyledon chrysantha
  • Cotyledon tomentosa

Crassula

  • Crassula aquatica
  • Crassula arborescens
  • Crassula colorata
  • Crassula connata
  • Crassula elegans
  • Crassula falcata
  • Crassula multicava
  • Crassula picturata
  • Crassula tillaea

Dudleya

  • Dudleya abramsii
  • Dudleya blochmaniae
  • Dudleya brittonii
  • Dudleya caespitosa
  • Dudleya calcicola
  • Dudleya candelabrum
  • Dudleya cymosa
  • Dudleya densiflora
  • Dudleya edulis
  • Dudleya farinosa
  • Dudleya gnoma
  • Dudleya greenei
  • Dudleya lanceolata
  • Dudleya multicaulis
  • Dudleya nesiotica
  • Dudleya palmeri
  • Dudleya pulverulenta
  • Dudleya saxosa
  • Dudleya setchellii
  • Dudleya stolonifera
  • Dudleya variegata
  • Dudleya verityi
  • Dudleya virens
  • Dudleya viscida

Echeveria

  • Echeveria elegans
  • Echeveria setosa

Graptopetalum

  • Graptopetalum amethystinum
  • Graptopetalum bellum
  • Graptopetalum paraguayense

Hylotelephium

  • Hylotelephium spectabile
  • Hylotelephium telephioides
  • Hylotelephium telephium

Kalanchoe

  • Kalanchoe arborescens
  • Kalanchoe blossfeldiana
  • Kalanchoe farinacea
  • Kalanchoe fedtschenkoi
  • Kalanchoe gastonis-bonnieri
  • Kalanchoe orgyalis
  • Kalanchoe robusta
  • Kalanchoe thyrsiflora

Monanthes

  • Monanthes anagensis

Rhodiola

  • Rhodiola integrifolia

Sedella

  • Sedella congdonii
  • Sedella leiocarpa
  • Sedella pentandra
  • Sedella pumila

Sedum

  • Sedum acre
  • Sedum albomarginatum
  • Sedum album
  • Sedum cauticola
  • Sedum debile
  • Sedum divergens
  • Sedum eastwoodiae
  • Sedum glaucophyllum
  • Sedum lanceolatum
  • Sedum laxum
  • Sedum lineare
  • Sedum morganianum
  • Sedum niveum
  • Sedum oblanceolatum
  • Sedum obtusatum
  • Sedum ochroleucum
  • Sedum oreganum
  • Sedum oregonense
  • Sedum radiatum
  • Sedum reflexum
  • Sedum rubrotinctum
  • Sedum sexangulare
  • Sedum spathulifolium
  • Sedum spurium
  • Sedum stenopetalum
  • Sedum ternatum

Sempervivum

  • Sempervivum calcareum
  • Sempervivum macedonicum
  • Sempervivum tectorum

Tylecodon

  • Tylecodon aridimontanus
  • Tylecodon aurusbergensis

Umbilicus

  • Umbilicus chloranthus
  • Umbilicus chrysanthus
  • Umbilicus erectus
  • Umbilicus horizontalis
  • Umbilicus intermedius
  • Umbilicus oppositifolius

Ekologiyası

redaktə

Azərbaycanda yayılması

redaktə

Azərbaycanda bu fəsilənin 4 cinsi və 30 növü yayılmışdır. Əksəriyyəti sukkulentdir, yəni dağ yamaclarında, quru qayalıq, daşlıq, susuz yerlərdə və meşə kənarlarında bitir. Bəzi növləri bəzək bitkisi kimi becərilir. Əsasən vegetativ çoxalır.

İstifadəsi

redaktə

Qayaotu (lat. sempervivum) cinsinin kürəvi qayaotu (lat. sempervivum globiferum) növünün cavan yarpaqlarını şorabaya tökürlər. Bəzək bitkisidir. Qayaqoruğu (lat. sedum) cinsinin ağ qayaqoruğu (lat. sedum album) növünün yarpaq və zoğlarının ucları salat üçün işlədilir.

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ Angiosperm Phylogeny Group An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III (ing.). // Botanical Journal of the Linnean Society / M. F. Fay Wiley-Blackwell, Linnean Society of London, OUP, 2009. Vol. 161, Iss. 2. P. 105–121. ISSN 0024-4074; 1095-8339 doi:10.1111/J.1095-8339.2009.00996.X
  2. ↑ Appendix IIB: Conserved and rejected names of families of bryophytes and spermatophytes. // International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Shenzhen Code) / red. N. J. Turland, J. H. Wiersema, F. Barrie, V. Qreuter, D. L. Hawksworth, P. S. Herendeen, S. Knapp, W. Kusber, D. Z. Li, K. Marhold və b. 2018. ISBN 978-3-946583-16-5

Həmçinin bax

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Dovşankələmikimilər&oldid=6898974"
LOVE.AZ