 |
 |
Love.az |  |
 |
Faiz dərəcəsi svopu (ing. Interest rate swap) — maliyyə bazarlarında istifadə olunan bir növ maliyyə vasitəsidir və adətən iki tərəf arasında müqavilə şəklində həyata keçirilir.[1]Bu müqavilə ilə tərəflər, müəyyən bir müddət ərzində faiz ödənişlərini mübadilə edirlər. Ümumiyyətlə, faiz svopu bir tərəfin sabit faiz, digər tərəfin isə dəyişkən faiz ödənişi etməsinə imkan verir. Bu tip müqavilə, əsasən faiz dərəcələrinə əsaslanan riskləri idarə etmək və ya müxtəlif maliyyə ehtiyaclarını qarşılamaq məqsədilə istifadə olunur.[2]
Maliyyə müəssisələri, şirkətlər və digər iri iqtisadi subyektlər faiz dərəcəsi svoplarından istifadə edirlər. Məsələn, bir şirkət sabit faizlə borc götürmüşsə və faiz dərəcələrinin azalacağına inanırsa, dəyişkən faizlə borc almaq istəyir.[3][4]Bu zaman faiz dərəcəsi svopu müqaviləsi bağlamaqla, sabit faiz ödənişlərini dəyişkən faizlə əvəz edə bilər və faiz dərəcələrindəki endirimlərdən faydalana bilər. Əksinə, dəyişkən faiz dərəcəsindən qorunmaq istəyən bir şirkət, sabit faiz ödəmək üçün faiz dərəcəsi svopu tətbiq edə bilər.[5]
Faiz dərəcəsi svopları, yalnız düzgün risk idarəetməsi ilə istifadə edildikdə faydalıdır. Çünki bu müqavilə riskləri də özündə daşıyır. Məsələn, dəyişkən faizlə müqavilə bağlayan tərəf,[6]bazar faiz dərəcələrinin yüksəlməsi nəticəsində daha çox ödəmək məcburiyyətində qala bilər. Bununla belə, faiz dərəcəsi svopları maliyyə idarəetməsini çevikləşdirərək, tərəflərə faiz dərəcələrindəki dəyişikliklərə qarşı strategiyalar hazırlamağa imkan verir.
IRS-lərin (faiz dərəcəsi swaplarının) bazar yaratma prosesi çoxsaylı tapşırıqları əhatə edən mürəkkəb bir fəaliyyətlər silsiləsidir; interbank bazarlarına istinadla əyri qurulması, fərdi törəmə müqavilələrin qiymətləndirilməsi, kredit, nağd və kapitalın risk idarəedilməsi. Bu sahələrdə lazım olan ixtisaslar arasında riyazi təhlil, kvantitativ analiz və hesablamalar, qazanc və zərərlər üzərində ciddi və təşkilatlı yanaşma, həmçinin maliyyə bazar məlumatları və qiymət qəbul edən analizləri haqqında ahəngdar psixoloji və subyektiv qiymətləndirmə yer alır.[7]Bazarların zamanla həssas olması, təzyiqli bir mühit yaradır. Bazar yaratmanın səmərəliliyini və davamlılığını artırmaq məqsədilə çoxsaylı alətlər və texnikalar hazırlanmışdır.[8]
 |
 |
LOVE.AZ |  |
 |
|