. Love.az

Payizgulu - Wikipedia - Love.az

Ana Səhifə - Payizgulu

Payızgülü (lat. Chrysanthemum) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Payızgülü
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptofitlər
Klad:
Ali bitkilər
Klad:
Çoxsporlu bitkilər
Klad:
Borulu bitkilər
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Çiçəkli bitkilər
Klad:
Evdikotlar
Klad:
Bazal evdikotlar
Klad:
Superasteridlər
Klad:
Asteridlər
Klad:
Kampanulidlər
Dəstə:
Astraçiçəklilər
Fəsilə:
Mürəkkəbçiçəklilər
Yarımfəsilə:
Astrakimilər
Triba:
Anthemideae
Cins:
Payızgülü
Beynəlxalq elmi adı
  • Chrysanthemum L., 1753[1][2]
Vikianbarın loqotipi
Şəkil
axtarışı
ITIS  35791
NCBI  13422
EOL  38388

Mündəricat

  • 1 Botaniki xarakteristikası
  • 2 Sinonimləri
    • 2.1 Heterotipik sinonimləri
  • 3 Növləri
  • 4 İstinadlar
  • 5 Həmçinin bax

Botaniki xarakteristikası

redaktə

Növün adı yunancadan "qızıl gül" kimi tərcümə olunur. Bu onunla izah olunur ki, taclı payızgülünün çiçəkləri sarı rəngdədir. Çoxillik payızgülülərdən gülçülükdə ən çox istifadə olunanı Koreya payızgülüsüdür. Bu, hündürlüyü 100 sm-ə qədər olub, sentyabrın əvvəllərindən soyuqlar düşənə qədər çiçəkləyən çoxillik bitkidir. Növün hamaşçiçəkləri sadə, çoxləçəkli və müxtəlif rəngli olur. Toxumları aprelin əvvəlində şitilliyə əkilir. Böyüyən şitilləri mayın ortalarında daimi yerə əkirlər. Payızgülünün bəzi növlərinin toxumlarını payızda torpağa əkməklə də çoxaldırlar. Yazda cücərtiləri seyrəltmək lazımdır. Yaşıllaşdırmada geniş istifadə olunan sortlar aşağıdakılardır. Apollo (qonur-qırmızı, sadə), Sitrus (sarı, az ləçəkli), Xerbstsauber (qırmızı, az ləçəkli), İzabellaroza (sarımtıl-çəhrayı, sadə). Çoxillik payızgülləri əsasən hər hissədə 3–4 zoğun olması şərtilə qələmlərlə ya da, kolun bölünməsi ilə çoxaldırlar. Qurumuş və bərkimiş hissələri kəsmək lazımdır. Əgər qışda zoğları şaxtaya davam gətirməzsə, yazda bitki kök sisteminin tumurcuqlarından yenidən bərpa olunacaqdır. Bu məqsədlə qış mövsümündə bitkinin zoğlarını torpaqdan 15 sm hündürlükdə kəsib, budaq və yarpaqlarla örtürlər. Payızgülülər uzun müddət çiçəkləyən bitkilərə aiddir. Üzərində çoxlu gülləri olarkən qar altında qalsa, belə məhv olmur.

Sinonimləri

redaktə

Heterotipik sinonimləri

redaktə
  • Arctanthemum (Tzvelev) Tzvelev
  • Dendranthema (DC.) Des Moul.
  • Hulteniella Tzvelev

Növləri

redaktə
  • Chrysanthemum × aphrodite Kitam.
  • Chrysanthemum arcticum L.
  • Chrysanthemum argyrophyllum Y.Ling
  • Chrysanthemum arisanense Hayata
  • Chrysanthemum bizarre C.Z.Shen
  • Chrysanthemum chalchingolicum Grubov
  • Chrysanthemum chanetii H.Lév.
  • Chrysanthemum crassum (Kitam.) Kitam.
  • Chrysanthemum × cuneifolium Kitam.
  • Chrysanthemum dabieshanense Z.X.Fu, A.G.Zhen & Y.P.Ma
  • Chrysanthemum dichrum (C.Shih) H.Ohashi & Yonek.
  • Chrysanthemum foliaceum (G.F.Peng, C.Shih & S.Q.Zhang) J.M.Wang & Y.T.Hou
  • Chrysanthemum glabriusculum (W.W.Sm.) Hand.-Mazz.
  • Chrysanthemum horaimontanum Masam.
  • Chrysanthemum hypargyreum Diels
  • Chrysanthemum indicum L.
  • Chrysanthemum integrifolium Richardson
  • Chrysanthemum japonense (Makino) Nakai
  • Chrysanthemum lavandulifolium (Fisch. ex Trautv.) Makino
  • Chrysanthemum × leucanthum (Makino) Makino
  • Chrysanthemum longibracteatum (C.Shih, G.F.Peng & S.Y.Jin) J.M.Wang & Y.T.Hou
  • Chrysanthemum makinoi Matsum. & Nakai
  • Chrysanthemum maximoviczii Kom.
  • Chrysanthemum × miyatojimense Kitam.
  • Chrysanthemum × morifolium (Ramat.) Hemsl.
  • Chrysanthemum morii Hayata
  • Chrysanthemum naktongense Nakai
  • Chrysanthemum nankingense Hand.-Mazz.
  • Chrysanthemum neo-oreastrum C.C.Chang
  • Chrysanthemum okiense Kitam.
  • Chrysanthemum oreastrum Hance
  • Chrysanthemum ornatum Hemsl.
  • Chrysanthemum parvifolium C.C.Chang
  • Chrysanthemum potentilloides Hand.-Mazz.
  • Chrysanthemum rhombifolium (Y.Ling & C.Shih) H.Ohashi & Yonek.
  • Chrysanthemum × shimotomaii Makino
  • Chrysanthemum sinuatum Ledeb.
  • Chrysanthemum vestitum (Hemsl.) Stapf
  • Chrysanthemum yantaiense M.Sun & J.T.Chen
  • Chrysanthemum yoshinaganthum Makino ex Kitam.
  • Chrysanthemum zawadzkii Herbich
  • Chrysanthemum zhuozishanense L.Q.Zhao & Jie Yang

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 379. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
  2. ↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 887.

Həmçinin bax

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Payızgülü&oldid=7608778"
LOVE.AZ