Polşadakı ukraynalılar (ukr. Українці в Польщі, pol. Ukraińcy w Polsce) — Polşada yaşayan və ya oraya mühacirət etmiş ukraynalılara verilən ümumi ad. Onlar Polşada etnik azlıq kimi uzun tarixə malikdirlər və həm tarixi səbəblərlə, həm də müasir siyasi-iqtisadi proseslər nəticəsində bu ölkədə yaşayırlar.[1]
Polşada ukraynalılar | |
---|---|
![]() |
Polşadakı ukraynalıların varlığı əsrlərlə əvvələ gedib çıxır.[2] Xüsusilə Qərbi Ukraynanın bir hissəsinin Polşa Krallığı və sonradan Polşa–Litva Birliyinə daxil olması ilə ukraynalılar bu ərazilərdə yerli xalqlar arasında formalaşmışdır. 1918–1939-cu illərdə İkinci Polşa Respublikası dövründə Qərbi Ukrayna əhalisinin əhəmiyyətli hissəsi Polşa ərazisində yaşayırdı.[3] Bu dövrdə ukraynalılar muxtariyyət və hüquqlar uğrunda mübarizə aparmış, bir sıra mədəni-maarif təşkilatları yaratmışdılar. 1944–1947-ci illərdə Polşa hökuməti tərəfindən aparılan Vistula əməliyyatı (pol. Akcja "Wisła") zamanı on minlərlə ukraynalı Polşanın cənub-şərqindən ölkənin qərbinə və şimalına məcburi köçürülmüşdür. Bu, ukraynalıların mədəni və ictimai həyatına ciddi zərbə vurmuşdur.[4]
2014-cü ildən sonra baş verən Donbas müharibəsi və xüsusən də 2022-ci ildə başlayan Rusiya-Ukrayna müharibəsi Polşaya doğru böyük miqyasda ukraynalı mühacir axınına səbəb olmuşdur.[5] Polşa hökuməti bu qaçqınlara humanitar yardım göstərmiş, müvəqqəti yaşayış icazələri və təhsil imkanları təqdim etmişdir.[6]
2023-cü ilə olan məlumata görə, Polşada təxminən 1.5 milyon ukraynalı yaşayır. Onların bir hissəsi daimi mühacirlər, digərləri isə müvəqqəti qaçqın və işçilərdir.[7]
Polşadakı ukraynalılar öz dillərini, dinlərini və mədəni ənənələrini qorumağa çalışırlar. Lemkolar və Boykos kimi etnoqrafik qruplar da bu kontekstdə xüsusi yer tutur. Ukrayna dili olan məktəblər, mədəniyyət mərkəzləri, pravoslav və yunan katolik kilsələri fəaliyyət göstərir.[8]