. Love.az

Qafqaz Enlibasi - Wikipedia - Love.az

Ana Səhifə - Qafqaz Enlibasi

Qafqaz enlibaşı (lat. Squalius cephalus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin çəkikimilər dəstəsinin çəkilər fəsiləsinin enlibaş cinsinə aid heyvan növü. Az saylı, yerli (aborigen) növdür.

Qafqaz enlibaşı
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Ranqsız:
Amorphea
Ranqsız:
Obazoa
Ranqsız:
Opisthokonta
Ranqsız:
Holozoa
Ranqsız:
Filozoa
Aləm:
Heyvanlar
Yarımaləm:
Eumetazoylar
Klad:
ParaHoxozoa
Klad:
İkitərəflisimmetriyalılar
Klad:
Nephrozoa
Tipüstü:
Sonağızlılar
Tip:
Xordalılar
Klad:
Olfactores
Yarımtip:
Onurğalılar
İnfratip:
Ağızçənəlilər
Klad:
Eugnathostomata
Klad:
Teleostomi
Sinifüstü:
Sümüklü balıqlar
Sinif:
Şüaüzgəclilər
Ranqsız:
Actinopteri
Yarımsinif:
Neopterygii
İnfrasinif:
Sümüklü balıqlar
Dəstəüstü:
Ostariophysi
Ranqsız:
Otophysi
Ranqsız:
Cypriniphysae
Dəstə:
Çəkikimilər
Fəsiləüstü:
Cyprinoidea
Fəsilə:
Çəkilər
Yarımfəsilə:
Leuciscinae
Cins:
Enlibaş
Növ:
Qafqaz enlibaşı
Beynəlxalq elmi adı
  • Squalius cephalus
Vikianbarın loqotipi
Şəklin VikiAnbarda
axtarışı
NCBI  8284
EOL  2778689

Mündəricat

  • 1 Xarakterik morfoloji əlamətləri
  • 2 Yaşayış yeri və həyat tərzi
  • 3 Yayılması
  • 4 Cinsi statusu və çoxalma xüsusiyyətləri
  • 5 Qidalanması
  • 6 İnsan həyatına təsiri
  • 7 Qəbul edilmiş və qəbul edilməsi vacib olan mühafizə tədbirləri
  • 8 İstinadlar
  • 9 Həmçinin bax

Xarakterik morfoloji əlamətləri

redaktə

Ağzı ucda, yarım aşağıda və ya aşağıda olur. Bədəni iri və ya xırda pulcuqlarla örtülü olur. Cinsi dimorfizm zəif inkişaf etmişdir. Azərbaycan sularında yaşayan enlibaşların uzunluğu 45.0 sm, kütləsi 1 kq-a qədər olur.[1]

Yaşayış yeri və həyat tərzi

redaktə

Şirin su balığı olub, başlıca olaraq, bulaq mənşəli, zəif axan çaylarda və su bitkilərinin gur inkişaf etdiyi durğun sularda yaşayır. Orta ömrün uzunluğu 7-il olub, cinsi yetkinliyə erkəklər 2, dişilər 3 yaşında çatır. Fərdi inkişaf forması tam çevrilmə, həyat sikli kürü-sürfə-körpə-yetgin fərd şəklində olur.

Yayılması

redaktə

Azərbaycanda 1 yarımnövü (Leuciscus cefalus orientalis, Nordman, 1840) yayılmışdır. Azərbaycanın Şimal-Şərq və Cənub-Şərq bölgəsindən axan çaylarda, Kür-Araz hövzəsində yayılmışdır. Leuciscus cephalus növünün dünyada 11 yarımnövü yaşayır ki, onlardan yalnız biri (Leuciscus cephalus orientalis, Nordman, 1840) Azərbaycanın su hövzələrində yayılmışdır.[2]

Cinsi statusu və çoxalma xüsusiyyətləri

redaktə

Çoxalması kürüləmə yolu ilə olur. Kürüsünü hissə-hissə, su bitkilərin üzərinə tökür. Çoxalması suyun temperaturu 15.00 - 21.00C dərəcə olduqda aprel ayının sonlarından iyun ayının sonlarına qədər davam edir. Reproduktivliyin forması kürü şəklində olur. Məhsuldarlığı 4.7 mindən 118,0 min ədəd kürü arasında dəyişir.[1] Cinsiyyət yetkinliyinə çatdıqdan sonra demək olar ki, hər il kürü tökür. Yaşadığı mühit şəraitindən asılı olaraq bəzən kürü tökmür.

Qidalanması

redaktə

Körpə fərdləri su cücülərinin sürfələri, balıq kürüsü, sapşəkilli yosunlar, yetkin fərdləri isə balıq körpələri, yaşıl yosunlar, su cücüləri, əsasən gündəcə, bulaqçı sürfələri və molyusklarla qidalanır.

İnsan həyatına təsiri

redaktə

Əmtəə keyfiyyəti olsa da, azsaylı olduğundan vətəgə əhəmiyyəti daşımır. Ziyanvericilik xüsusiyyətləri yoxdur.

Qəbul edilmiş və qəbul edilməsi vacib olan mühafizə tədbirləri

redaktə

Balıqçılıq haqqında qanun qəbul edilmişdir. Su hövzələrinin çirkləndirilməsinin qarşısı alınmalıdır.

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ 1 2 Y.Ə.Əbdürrəhmanov. Azərbaycan faunası (Balıqlar). VII cild. Bakı: Elm, 1966, 224 s.
  2. ↑ Кулиев З.М. Рыбы Залива Кирова Каспийского моря. Баку, Элм, 1989, 184 с.

Həmçinin bax

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Qafqaz_enlibaşı&oldid=6793305"
LOVE.AZ