 |
 |
Love.az |  |
 |
Çayönü (türk. Çayönü) — e.ə. 7250–6600-cü illərdə Türkiyənin cənub-şərqindəki Neolitik yaşayış məskəni. Şərqi Tavr ətəklərində, Erqani ila (vilayət) Diyarbəkir bölgəsində; lil mərkəzindən — Diyarbəkir şəhərindən 40 km şimal-qərbdə yerləşir[1].
| Çayönü | |
|---|---|
 | |
| 38°12′57″ şm. e. 39°43′30″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
  Çayönü | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Çayönü qəsəbəsi Göbekli Təpə məbəd kompleksi ilə əlaqələndirildi. Onlardan əvvəl Neolit dövrünə aid Hallan-Çemi yaşayış məskəni gəlmişdir. Balkan Neolitikasının "köprüsü" olan Çafer Hoyuk, Nevalı-Çori, Aşiklı-Hüyük, Çatal-Hüyük və Hacılar da genetik olaraq Çayönü ilə əlaqəli idilər. Çayönü mədəniyyətinin sonrakı Sesklo (materik Yunanıstan) və Xalaf (Orta Şərq) mədəniyyətləri ilə ardıcıl əlaqələri izlənilir.
Çayönüda ilk qazıntılar 1964–1978-ci illərdə Robert Breydvud tərəfindən həyata keçirilmişdir[2]. Qazıntılar 1985–1991-ci illərdə davam etdirildi.
Yaxın Şərq arxeologiyasında qəbul edilmiş dövrləşdirməyə uyğun olaraq, qazıntıların ilkin mərhələsinin nəticələri Chaionu yaşayış yerinin keramika öncəsi Neolit dövrünə aid edilməsinə imkan verdi[3]. Bu qazıntılar zamanı e.ə 7250–6750-ci illərdən qalma 5 arxeoloji təbəqəni və buna görə yaşayış yerinin inkişaf mərhələlərini müəyyən etmək mümkün olmuşdur. Qazıntıların nəticələri geniş tanıdı və beş qatlı Chaionu-Tepesi yaşayış məskəni Qərbi Asiyanın ilk əkinçilik mədəniyyətinin klassik abidəsi kimi qəbul edilməyə başladı[4].
Sonrakı qazıntılar zamanı Dulusçuluqdan əvvəlki neolit A və Seramik Neolitik ilə əlaqəli təbəqələr də aşkar edilmişdir.
 |
 |
LOVE.AZ |  |
 |
|
