Bürokrat — bir dövlət orqanında işləyən ali məqamlı məmurdur. Siyasətçilərdən fərqli olaraq vəzifəyə seçki ilə yox, təyinatla gəlirlər.
Ən yüksək rütbəli bürokratlar; müşavirlər, səfirlər, konsullar, qubernatorlar, attaşeler, kaymakamlar, şöbə müdirləri və SEE rəhbərləridir.
Ali məqamlı məmur olsa da, bir çox dövlət işçisindən daha çox ön sıralarda olmaq potensialına malikdir.
Azərbaycanda bürokratlara nümunələr: Vitse-prezidentlər, nazirlər, sədrlər, rəislər, icra başçısı, müdirlər və s.
Onlar bürokratiyanın üzvləridirlər. Hər hansısa bir ölçüdəki hər hansısa bir təşkilatın rəhbərliyini təşkil edən şəxs və ya şəxslər olmalarına baxmayaraq, bu termin ümumiyyətlə hökumətdə və ya korporativ təşkilatda olan birinə aiddir.[1]
Bürokrat termini “bureaucracy” sözündən götürülmüş, bu söz isə öz növbəsində birinci dəfə XVIII əsrdə fransız dilindəki “bureaucratie” sözündən yaranmışdır.[2] Bu sözün birinci dəfə 1745-ci ildə fransız fiziokratı və o vaxtkı ticarət naziri Vincent de Gournay tərəfindən işlədilməsi haqqında fikir birliyi mövcuddur. Söz latın dilindən tərcümədə ofis və məmurlar mənasını verən “Burrus” sözünün və güc mənasını verən “Cratie” şəkilçisinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Köhnə fransız dilində “la bure” tünd rəngli parça deməkdir. Anlayışın etimoloji mənşəyi də bu məna ilə uzlaşır. Çünki o zaman dövlət qulluğunda olan məmurlar üstü qara rəngli parça ilə örtülmüş olan stolların arxasında əyləşirdilər.
Bürokratlar hökumətdə inzibati, funksional və idarəedici vəzifələr tutmaqla müasir cəmiyyətdə müxtəlif rollar ifa edirlər.[1][3][4] Onlar poçt xidmətləri, təhsil və səhiyyə xidmətləri və müxtəlif tənzimləyici təşkilat və orqanlar kimi mərkəzi hökumət təşkilatları üçün qəbul edilmiş olan siyasətlərin gündəlik olaraq həyata keçirilməsini təmin edirlər.[5]
Alman sosioloq Maks Veber bürokratı belə tərif etmişdir[6]: