. Love.az

Benovseyi Sigirquyrugu - Wikipedia - Love.az

Ana Səhifə - Benovseyi Sigirquyrugu

Bənövşəyi sığırquyruğu (lat. Verbascum phoeniceum) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin qaraşəngikimilər fəsiləsinin sığırquyruğu cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Təhlükəli həddə yaxın olanlar" kateqoriyasına aiddir – NT. Azərbaycanın nadir növüdür.

Bənövşəyi sığırquyruğu
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptofitlər
Klad:
Ali bitkilər
Klad:
Çoxsporlu bitkilər
Klad:
Borulu bitkilər
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Çiçəkli bitkilər
Klad:
Evdikotlar
Klad:
Bazal evdikotlar
Klad:
Superasteridlər
Klad:
Asteridlər
Klad:
Lamidlər
Dəstə:
Dalamazçiçəklilər
Fəsilə:
Qaraşəngikimilər
Triba:
Scrophularieae
Cins:
Sığırquyruğu
Növ:
Bənövşəyi sığırquyruğu
Beynəlxalq elmi adı
  • Verbascum phoeniceum L., 1753[1]
Vikianbarın loqotipi
Şəkil
axtarışı
ITIS  505652
NCBI  441205
EOL  484418

Mündəricat

  • 1 Botaniki xarakteristikası
  • 2 Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
  • 3 Yayılması
  • 4 Sayı və tendensiyası
  • 5 Məhdudlaşdırıcı amillər
  • 6 Mühafizə tədbirləri
  • 7 Sinonimləri
    • 7.1 Homotipik sinonimləri
  • 8 Yarımnövləri
  • 9 İstinadlar
  • 10 Həmçinin bax

Botaniki xarakteristikası

redaktə

İkiillik və ya çoxillik ot bitkisidir. Gövdəsi 37-60(100) sm hündürlükdədir. Yarpaqları aşağıdan tüklü, kökətrafı qısa saplaqlı, ellipsvari və ya uzunsov-yumurtavari, küt əsasında azacıq ürəkvari, kənarları qövsvari dişcikli, gövdə yarpaqları az sayda, xırda, uzunsov və ya lansetşəkilli, sivri; aşağıdakılar oturaq, gövdəni yarım bürüyən, azacıq ürəkvari dişciklidir. Çiçəkləri tək-tək, boş salxımdadır. Kasacıq 3–6 mm uzunluqda, ellipsvari və ya uzunsov-ellipsvari sivri hissəciklidir. Tac qırmızı-bənövşəyi, 25–30 mm diametrindədir. Qutucuq 5–7 mm uzunluqda, küt yumurtavari, kasacıqdan bir qıdır uzundur.

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

redaktə

Çiçəkləmə aprel-may, meyvə əmələgətirmə may-iyun aylarına təsadüf edir. Toxumla çoxalır. Mezokserofitdir. Yuxarı dağ qurşağında, otlu yamaclar, daşlı-çınqıllı yerlər və kolluqlar arasında rast gəlinir. Dekorativ bitkidir.

Yayılması

redaktə

Samur-Dəvəçi ovalığı (Xudat qəsəbəsi), Kiçik Qafqazın şimal hissəsi (Göygöl rayonu), Naxçıvanın dağlıq hissəsi (Culfa rayonu, Aracıqdağı –Xəzinədərə; Şahbuz rayonu, Küküdağ–Darboğaz, Batabat).

Sayı və tendensiyası

redaktə

Populyasiyanın ehtuyatı məhduddur və azalır.

Məhdudlaşdırıcı amillər

redaktə

Antropogen amillər (dekorativ bitki kimi toplanması, infrastukturun inkişafı, dəyişkən iqlim amillərə həssaslıqdır.

Mühafizə tədbirləri

redaktə

Yeni yayılma yerlərinin axtarılması və bioloji xüsusiyyətlərin öyrənilməsi tələb olunur.

Sinonimləri

redaktə

Homotipik sinonimləri

redaktə
  • Thapsus pheniceum (L.) Raf.
  • Verbascum collinum Salisb.

Yarımnövləri

redaktə
  • Verbascum phoeniceum subsp. amplexicaule (Velen.) Cheshm.
  • Verbascum phoeniceum subsp. phoeniceum
  • Verbascum phoeniceum subsp. stojanovii Kovačev

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 178.

Həmçinin bax

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Bənövşəyi_sığırquyruğu&oldid=7514146"
LOVE.AZ