 |
 |
Love.az |  |
 |
Etibarsız nağılçı və ya Nənadünyalı nağılçı (rus. Ненадёжный рассказчик) — bədii ədəbiyyatda və ya digər ədəbi janrlarda hadisələri oxucuya təqdim edən, lakin söylədiklərinə tam etibar etmək mümkün olmayan qəhrəman və ya hekayəçi. [1]Belə bir nağılçının etibarsızlığı ya bilərəkdən yalan danışmasından, ya yaddaşının zəifliyindən, ya psixoloji problemlərindən, ya da hadisələri subyektiv və təhrif olunmuş şəkildə qavramasından irəli gəlir.[2]
Bu anlayış ilk dəfə XX əsrin əvvəllərində ədəbi tənqid və nəzəriyyə sahəsində müzakirə mövzusuna çevrilmişdir. Termin ilk dəfə 1961-ci ildə amerikalı ədəbiyyatşünas Ueyn C. But tərəfindən "The Rhetoric of Fiction" (Bədii Nəsrin Ritorikası) adlı əsərində sistemləşdirilmişdir.[3]
Nənadünyalı nağılçı texnikası müəllifə oxucu ilə daha mürəkkəb psixoloji oyun qurmağa imkan verir. Bu texnika həm süjetin dərinləşməsinə, həm də personajın daxili aləminin təhlilinə şərait yaradır. Oxucu bu zaman hekayəyə daha aktiv yanaşmalı, nağılçının söylədiklərini təhlil etməli və əsl həqiqəti axtarmalı olur.[4]
Nənadünyalı nağılçının əsas xüsusiyyəti — oxucunun onun söylədiklərinə şübhə etməyə məcbur qalmasıdır. Əsərin gedişində müəllif və ya digər personajlar vasitəsilə nağılçının ziddiyyətləri, yalanları və ya yanlış təsəvvürləri üzə çıxarılır. [5]Oxucu bu zaman "həqiqət"i nağılçının söylədiklərindən fərqli şəkildə dərk etməyə başlayır.
Etibarsız nağılçılar aşağıdakı səbəblərdən belə təsvir oluna bilər[6]:
Etibarsız nağılçı texnikasından kinoda, xüsusilə psixoloji triller və detektiv janrlarında da istifadə olunur. [7]Məşhur nümunələr arasında “The Usual Suspects” (1995), “Fight Club” (1999), “Gone Girl” (2014) filmləri göstərilə bilər. Bu filmlərdə hadisələrin fərqli bucaqlardan təqdim olunması tamaşaçının reallıqla olan münasibətini dəyişir.[8]
Vikianbarda Etibarsız nağılçı ilə əlaqəli mediafayllar var. |
 |
LOVE.AZ |  |
 |
|
