. Love.az

Fibonacci Ededleri - Wikipedia - Love.az

Ana Səhifə - Fibonacci Ededleri
Riyaziyyat haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır.
Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin.

Riyaziyyatda Fibonaççi ədədləri aşağıdakı kimi təyin olunur:

0; 1; 1; 2; 3; 5; 8; 13; 21; 34; 55; 89...

Tərifə əsasən, ilk iki Fibonaççi ədədi 0 və 1-dir. Sonrakı hər bir ədəd, özündən əvvəlki ilk iki ədədin cəminə bərabərdir. Bəzi mənbələrdə sıranın ilk ədədi 0 əvəzinə 1 götürülür.

Riyazi dildə, Fibonaççi sırası (Fn )aşağıdakı rekurrent düsturla verilir

F n = F n − 1 + F n − 2 , {\displaystyle F_{n}=F_{n-1}+F_{n-2},\!\,} {\displaystyle F_{n}=F_{n-1}+F_{n-2},\!\,}

harda ki,

F 0 = 0 {\displaystyle F_{0}=0} {\displaystyle F_{0}=0} və F 1 = 1. {\displaystyle F_{1}=1.} {\displaystyle F_{1}=1.}

Fibonaççi sırası Pizalı Leonardo (Leonardo Pisano), yəni Fibonaççi adı ilə tanınan italyan riyaziyyatçısının adı ilə bağlıdır.[1][2]

Fibonaççi ədədləri arasında nisbət 1,618- dir. Bu ədəd qədim misirlilər tərəfindən tapılmış və Pifaqor ondan riyaziyyatda istifadə etmişdir. Bu, tamın iki qeyri-bərabər, lakin mütənasib hissəyə bölünməsi nəticəsində yaranır. Vaxtilə bu nisbət "ilahi nisbət", "qızıl nisbət" adlandırmış, sonralar isə Leonardo da Vinçi mütənasibliyi ifadə etmək üçün ümumqəbul olunmuş termin – "qızıl kəsik" anlayışından istifadə etmişdir. O vaxtdan etibarən bu mütənasiblik bir çox təbii hadisələrdə müşahidə olunmağa başlanmışdır: insan bədəninin quruluşunda, botanikada, kvant mexanikası proseslərində və s. Müasir dövrdə isə qızıl kəsik praktiki fəaliyyətin müxtəlif sahələrində — riyaziyyat, texnika, musiqi, estetika və s. — geniş elmi tətbiq sahəsi tapmışdır.

Mənbələr

redaktə
  1. ↑ Parmanand Singh. "Acharya Hemachandra and the (so called) Fibonacci Numbers". Math. Ed. Siwan, 20(1):28-30, 1986. ISSN 0047-6269]
  2. ↑ Parmanand Singh,"The So-called Fibonacci numbers in ancient and medieval India." Historia Mathematica 12(3), 229–44, 1985.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Fibonaççi_ədədləri&oldid=8121806"
LOVE.AZ