. Love.az

Lopital Qaydasi - Wikipedia - Love.az

Ana Səhifə - Lopital Qaydasi

Lopital qaydası (teoremi) (həmçinin Bernulli — Lopital qaydası [1]) — funksiyaların limitinin tapılması metodudur. Bu metod ən çox 0 / 0 {\displaystyle 0/0} {\displaystyle 0/0} və ∞ / ∞ {\displaystyle \infty /\infty } {\displaystyle \infty /\infty } qeyri-müəyyənliklərinin tapılmasında istifadə olunur. Metodu əsaslandıran teorem iddia edir ki, bəzi şərtlərdə funksiyaların əlaqəsinin limiti onların törəmələri limitinə bərabərdir.

Dəqiq qısa fikir

redaktə

Lopital teoremi:

  1. lim x → a f ( x ) = lim x → a g ( x ) = 0 v e - y a ⁡ ∞ {\displaystyle \lim _{x\to a}{f(x)}=\lim _{x\to a}{g(x)}=0\operatorname {ve-ya} \infty }  ;
  2.   f ( x ) {\displaystyle ~f(x)}   və   g ( x ) {\displaystyle ~g(x)}   ---   a {\displaystyle ~a}   ətrafında differensiallaşdırır;
  3. g ′ ( x ) ≠ 0 {\displaystyle g'(x)\neq 0}   ---   a {\displaystyle ~a}  -nın ətrafında təyin olunur;
  4. lim x → a f ′ ( x ) g ′ ( x ) {\displaystyle \lim _{x\to a}{\frac {f'(x)}{g'(x)}}}   olur,

onda lim x → a f ( x ) g ( x ) = lim x → a f ′ ( x ) g ′ ( x ) {\displaystyle \lim _{x\to a}{\frac {f(x)}{g(x)}}=\lim _{x\to a}{\frac {f'(x)}{g'(x)}}}   olar.

Limitlər həmçinin birtərəfli ola bilər.

Tarix

redaktə

Qeyri-müəyyənliklərin bu cür açılış üsulu 1696-cı ildə müəllifi Giyom Lopital olan "Analyse des Infiniment Petits" dərsliyində dərc edilmişdi. Metodu ilk kəşf edən İohan Bernulli məktubunda Lopitala bu haqda bildirmişdi. [2]

Mənbə

redaktə
  1. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2009-02-06 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2013-11-26.
  2. ↑ Paul J. Nahin, An Imaginary Tale: The Story of − 1 {\displaystyle {\sqrt {-1}}}  , p.216
Riyaziyyat haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Lopital_qaydası&oldid=6667307"
LOVE.AZ