. Love.az

Muqeddes Kitab - Wikipedia - Love.az

Ana Səhifə - Muqeddes Kitab

Müqəddəs kitab (müqəddəs mətn) — hər hansı bir din və ya məzhəbdə müqəddəs qəbul edilən və mərkəzi bir əhəmiyyətə sahib olan əsərdir (yazıdır). Müqəddəs mətnlərin Allah tərəfindən birbaşa göndərildiyinə, nəbilərə (peyğəmbərlərə) vəhy edildiyinə inanılır. İstifadəsi müxtəlif yazı vasitələri (daş kitabələr, perqament, gil lövhələr, kağız və s.) üzərində fərqli informasiya daşıyıcılarında (kitab, mikrofiş, mikrokart, elektron sənəd və digər daşıyıcılarda) əlyetərlidir.[1]

Din - mənbəyi yaradana dayanan, məxluqatı dünya və axirət xoşbəxtliyinə qovuşdurmaqla nicatlandıran ilahi inanc sistemidir. Səmavi və qeyri-səmavi olmaqla dinlər iki qrupa ayrılır. Səmavi dinlər Allah tərəfindən vasitəli (mələklər ilə) və vasitəsiz (birbaşa) olaraq peyğəmbərlərə göndərilən yaradan, yaradılış, dünya və axirət məsələləri haqqında fikir və ya hökmlər (vəhy) barədə informasiya qaynaqlarıdır. Yəhudilik, xristianlıq və İslam dini səmavi dinlərdir. Həmçinin bu dinləri haqq və həqiqi dinlər adlandırırlar.[1]

Qeyri-səmavi dinlər isə bəşər övladının şüurunun formalaşdığı dövrdən insanlar arasında təşəkkül tapmış, Allah tərəfindən peyğəmbərlərə göndərilməyən, fərqli inanc, müxtəlif tapınma sistemləridir. Belə dinlərə misal üçün, buddizmi, zərdüştlüyü, şintoizmi və sairəni göstərmək olar.[1]

Səmavi kitabların sayı üçdür. Onların birincisi «Tövrat», ikincisi«İncil», üçüncüsü isə «Qurani-Kərim»dir.[1]

Hinduizmin Riqvedası m.ö. 1500-1300-cü illərdə yazılmış, tarixin də ən köhnə müqəddəs mətnlərindən biri olmuşdur. Zerdüştlüyün Avesta 'sı isə şifahi olaraq yazı əvvəlində istifadə edilmişdir. Avesta dili isə araşdırmaçılar tərəfindən m.ö. 1000-ci il ətraflarında yerləşdiyi nəzərdə tutulmuşdur.

İlk xalqa topluca paylanan mətn isə m.ö. 868-ci ildə (1440-cı il ilk kitab çapının ixtirası ili hesab olunur İohann Qutenberq) yazılan Bibliya müqəddəs mətni Sutradır (ya da Diamond Sutra).

Mündəricat

  • 1 Mətnlər
    • 1.1 Asartu
    • 1.2 Ayyavazhi
    • 1.3 Bahailik
    • 1.4 Birləşmə Kilsəsi
    • 1.5 Buddizm
    • 1.6 Etrüsk mifologiyası
    • 1.7 Falun Gong
    • 1.8 Hinduizm
    • 1.9 Xristianlıq
    • 1.10 İslam
    • 1.11 Swedenborgçuluk
    • 1.12 Jainizm
    • 1.13 Manikaeizm
    • 1.14 Yəhudilik
    • 1.15 Rastafarianizm
    • 1.16 Ruhçuluk
    • 1.17 Sabyanizm
    • 1.18 Samaritanizm
    • 1.19 Siqhizm
    • 1.20 Şinto
    • 1.21 Taoizm
    • 1.22 Telema
    • 1.23 Yeni Çağ Dinləri
    • 1.24 Zərdüştilik
  • 2 İstinadlar

Mətnlər

redaktə

Asartu

redaktə
  • Poetik Eda
  • Gənc Eda

Ayyavazhi

redaktə
  • Akilattirattu Ammanai
  • Arul Nool

Bahailik

redaktə
  • Kitab-Mübarək
  • Ikan Kitabı
  • Gizli Sözlər
  • Qurdun Oğlu risaləsi

Birləşmə Kilsəsi

redaktə
  • Müqəddəs Prinsip
  • Wolli Hesul
  • Wolli Kangron

Buddizm

redaktə
  • Sutra
  • Tipitaka

Etrüsk mifologiyası

redaktə
  • Pyrgi Həbləri
  • Tabula Cortonensis
  • Liber Linteus
  • Cippus Perusinus

Falun Gong

redaktə
  • Zhua Falun

Hinduizm

redaktə
  • Sruti
  • Veda
  • Rigveda
  • Samaveda
  • Yajurveda
  • Atharvaveda
  • Bramanalar
  • Aranyakalar
  • Upanişad
  • Smitri
  • İtihasas
  • Mahabharata
  • Bhagavad Gita
  • Ramayana
  • Puranalar
  • Tantralar
  • Sutralar
  • Stotralar
  • Ashtavakra Gita
  • Gherand Samhita
  • Gita Govinda
  • Hatha Yoga Pradipika

Xristianlıq

redaktə
  • İncil
  • Apokrifa (Deutero Kanonik) (İkinci Dərəcədə Esin Kitablar)
  • Mormon Kitabı (Mormonlar üçün)
  • Adəmin sonu (Gnostikler üçün)
  • Yəhudanın müjdəsi (Gnostikler üçün) (Gnostikler üçün cəmdə 53 ədəd İncil mövcuddur)

İslam

redaktə
  • Quran
  • Hədis lər

Swedenborgçuluk

redaktə
  • İncil
  • Emanuel Swedenborg 'un yazıları

Jainizm

redaktə
  • Tattvartha Sutra

Manikaeizm

redaktə
  • Arzhang

Yəhudilik

redaktə
  • Tövrat
  • Tanah
  • Talmud
  • Zəbur
  • Zohar
  • Humaş
  • Mişna

Rastafarianizm

redaktə
  • İncil
  • Müqəddəs Piby
  • Kebra Negast
  • Haile Selassie 'nin danışmaları

Ruhçuluk

redaktə
  • Ruh Kitabı
  • Cənnət və Cəhənnəm
  • Ruhçuluğa Görə Yaradılış

Sabyanizm

redaktə
  • Ginza Rba

Samaritanizm

redaktə
  • Samarit İncili

Siqhizm

redaktə
  • Guru Granth Sahib
  • Daşa Granth Sahib

Şinto

redaktə
  • Kojiki
  • Nihon Shok ya da Nihingi

Taoizm

redaktə
  • Tao-te-ching
  • I Ching
  • Chuang Tzu

Telema

redaktə
  • Liber Al vəl Legis başda olmaq üzrə Telema Müqəddəs Kitabları

Yeni Çağ Dinləri

redaktə
  • Yuxuların Yolu
  • Tanrı ilə Danışmalar
  • Oahspe
  • Urantia Kitabı
  • Möcüzələrin Yönü

Zərdüştilik

redaktə
  • Katha
  • Avesta
  • Yasna
  • Visparad
  • Yashtlar
  • Vendidad
  • Denkard
  • Bundahizn
  • Mainog-i-Kirad
  • Arda Viraf Namak
  • Zartushtnamah
  • Sad-dar (Üz Qapı)
  • Rəvayətlər
  • Zend
  • Kord Avesta

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ 1 2 3 4 MÜXTƏSƏR OLARAQ MÜQƏDDƏS KİTABLAR, ONLARIN MEYDANA GƏLMƏSİ VƏ YAYILMASI HAQQINDA 2021-06-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-03.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Müqəddəs_kitab&oldid=7983709"
LOVE.AZ