 |
 |
Love.az |  |
 |
Qəzza zolağı, Qəzzə zolağı, Qəzza bölgəsi[4] və ya Qəzza sektoru[5] — Aralıq dənizinin şərq sahilində Fələstin Dövlətinə aid torpaq zolağı. Misir və İsrail ilə həmsərhəddir. Ərazi — 365 km2, əhali — 2,2 milyon.
| Qəzza zolağı | |||
|---|---|---|---|
 | |||
|
|||
|
31°27′ şm. e. 34°24′ ş. u.HGYO |
|||
| Ölkə | |||
| İnzibati mərkəz | Qəzzə | ||
| İcra başçısı | Mahmud Abbas | ||
| Tarixi və coğrafiyası | |||
| Yaradılıb | 1949 | ||
| Sahəsi |
|
||
| Saat qurşağı | |||
| Əhalisi | |||
| Əhalisi |
|
||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||
| ISO kodu | GZZ | ||
 |
|||
 |
|||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Qəzza zolağı Yaxın Şərqdə, Aralıq dənizinin cənub sahilində yerləşən, Fələstin Dövlətinə aid və fələstinlilərin yaşadığı kiçik, sıx məskunlaşmış bir ərazidir. Təxminən 365 kvadrat kilometr sahəsi olan bu region İsrail, Misir və Aralıq dənizi ilə həmsərhəddir. Qəzza zolağı İsrail–Fələstin münaqişəsinin əsas mərkəzlərindən biridir və bölgədə uzun illərdir davam edən gərginliklər və qarşıdurmalar mövcuddur.
Təxminən 2 milyon insanın yaşadığı Qəzza zolağı dünyada ən sıx məskunlaşılan ərazilərdən biridir. Burada əhalinin böyük əksəriyyəti fələstinlilərdir.
Zolaq 2007-ci ildən bəri Fələstinin radikal islamçı hərəkatı olan HƏMAS tərəfindən idarə olunur. HƏMAS Fələstin torpaqları üzərində tam müstəqillik və İsraillə mübarizə məqsədi daşıyan bir təşkilatdır.
Qəzza bölgəsi 2007-ci ildən etibarən İsrailin hava, dəniz və quru blokadası altındadır. Blokada səbəbindən əraziyə giriş-çıxış, ticarət və yardım ciddi şəkildə məhdudlaşdırılıb. Bu vəziyyət iqtisadi çətinliklər və humanitar böhranla nəticələnib.
İsrail və HƏMAS arasında tez-tez silahlı qarşıdurmalar baş verir. Qəzza zolağına raket hücumları, İsrailin hava zərbələri və hərbi əməliyyatlar bu münaqişənin əsas komponentləridir. Nəticədə mütəmadi olaraq bölgədə çox sayda insan tələfatı və dağıntılar baş verir.
Blokada, işsizlik, yoxsulluq və elektrik enerjisinin çatışmazlığı kimi problemlər Qəzzada ciddi humanitar böhrana səbəb olub. Beynəlxalq yardım təşkilatları bölgəyə humanitar yardım göstərməyə çalışsalar da, vəziyyət ağır olaraq qalır.
Qəzza sektoru İsrail və ərəb ölkələri arasında uzun illər davam edən müharibələrin və İsrail–Fələstin münaqişəsinin bir hissəsidir. 1948-ci ildə İsrailin yaradılmasından sonra Qəzza Misir tərəfindən idarə olunurdu. 1967-ci il Altıgünlük müharibədə İsrail tərəfindən ələ keçirildi və sonradan Fələstinlilərin nəzarətinə verildi.
İsrail Qəzza zolağını fələstinlilərdən deyil, misirlilərdən işğal edib. Fələstinlilər heç vaxt Qəzza zolağına nəzarət etməyiblər. 1949-1967-ci illər arasında Qəzza zolağı Misirin suverenliyi altında idi. 1967-ci ildə İsrail Qəzza zolağını Misirdən ələ keçirdi və orada Quş Katif adlı onlarla yəhudi qəsəbəsi tikdi.[6] Qəzza zolağında yəhudi icmalarına qarşı terror hücumlarından sonra İsrail hökuməti icmaların boşaldılması və Qəzza zolağının 1995-ci il Oslo razılaşmasının bir hissəsi kimi on il əvvəl yaradılmış Fələstin Muxtariyyətinə verilməsi barədə qərar qəbul edib. Təxminən bir il sonra, 2006-cı ildə HƏMAS Qəzza zolağına nəzarəti ələ keçirdi və bir neçə ildən bir İsrail ona qarşı müharibələr apardı və bu, hər iki tərəfin qələbəsi ilə bitmədi. 2025-ci ilin aprelinə olan məlumata görə, 7 oktyabr 2023-cü il hücumundan sonra davam edən Həmas-İsrail müharibəsinin bir hissəsi olaraq, İDF Qəzza zolağının 40%-nə nəzarət edir.[7]
Qəzza Zolağı uzunmüddətli münaqişələr və qeyri-sabitlik içində olan bir bölgədir və Yaxın Şərqdəki geniş regional və beynəlxalq maraqların kəsişdiyi bir yerdir.
 |
 |
LOVE.AZ |  |
 |
|
