1933-cü ilin Bank Qanunu (ing. Banking Act of 1933), təşəbbüskarlarının adları ilə də adlandırılır Qlass–Stiqoll qanunu (ing. Glass—Steagall Act) — 16 iyun 1933-cü ildə və XX əsrin sonlarına qədər Amerika Birləşmiş Ştatları Prezidenti tərəfindən imzalanmış[1], Amerika bank sisteminin görünüşünü müəyyənləşdirən, kommersiya banklarının investisiya fəaliyyətinə girməsini qadağan edən, hüquqlarını əhəmiyyətli dərəcədə məhdudlaşdıran federal qanunvericilik aktı, banklar qiymətli kağızlarla işləmək və bank depozitlərinin icbari sığortasını tətbiq etmək üçün yaradılmışdır[2][3].
Qlass–Stiqoll qanunu | |
---|---|
![]() | |
Ölkə |
Qlass–Stiqoll Qanununun əsas müddəalarına aşağıdakılar daxildir[4][5]:
Qlass–Stiqoll qanununun qəbulu, ABŞ səlahiyyətlilərinin 1929-cu ilin payızında başlayan və ilk növbədə birjaya təsir göstərən maliyyə böhranına reaksiyası idi[6]. Ticarət bankları, qiymətli kağızlar almaq üçün müştərilərin vəsaitlərindən istifadə edərək fond bazarındakı əməliyyatların fəal iştirakçıları olduğundan, fond bazarının çöküşü bir çox bankın iflasına səbəb oldu. ABŞ qanunvericisinin cavabı Bank haqqında təcili qanun (Emergency Banking Relief Act) ilə tətbiq olunan "bank tətilləri" zamanı qəbul edilən 1933-cü il Bank Qanunu idi[7]. Qlass–Stiqoll Qanunu, kommersiya banklarının qiymətli kağızlar bazarındakı əməliyyatlarda iştirakını qadağan edir və bununla da kommersiya bankı və investisiya bankı anlayışlarını ayırır. Bu qanun xarici ölkələrdə bank qanunvericiliyinin inkişafına ciddi təsir göstərmişdir[8][9].
It is true that the Glass-Steagall law is no longer appropriate to the economy in which we lived. It worked pretty well for the industrial economy, which was highly organized, much more centralized and much more nationalized than the one in which we operate today. But the world is very different.