Soça (sloven. Soča, it. Isonzo) — Alp dağlarından qaynaqlanan və Adriatik dənizinə tökülən çay. [1]Çayın uzunluğu təxminən 138 kilometrdir və əsasən Sloveniya və İtaliya ərazisindən keçir. Soça çayı xüsusilə öz zümrüd rəngli, şəffaf suları və füsunkar mənzərələri ilə tanınır. Soça çayı ekoloji cəhətdən təmiz və qorunan çaylardan biridir.[2] Onun ətrafında yerləşən Soça vadisi, yürüş, kanoe, raftinq və dağ velosipedi kimi fəaliyyətlər üçün populyar turizm məkanıdır. Çay həmçinin mavi alabalıq (Salmo marmoratus) kimi nadir balıq növləri ilə məşhurdur.[3]
Soça | |
---|---|
![]() | |
Ölkə | |
Mənsəbi | Adriatik dənizi |
Uzunluğu |
|
Su sərfi | 140 m³/s |
Hövzəsinin sahəsi | 3.400 km² |
![]() |
Soça çayının təbiət gözəlliyi bir çox sloven və italyan şair və yazıçılarının ilham mənbəyi olmuşdur. Məşhur sloven şairi Simon Gregorčič çaya həsr olunmuş "Soča" adlı elegiya formasında şeir yazmışdır.[4] Sloveniya hökuməti Soça çayının təbiətinin qorunması məqsədilə çayın mənbəyindən müəyyən hissəsinə qədər ərazini Triqlav Milli Parkı çərçivəsində qoruma altına almışdır. Bu tədbirlər çayın ekosisteminin davamlılığını təmin etməyə yönəlmişdir.[5]
Soça çayı Sloveniyanın şimal-qərbində yerləşən Trenta vadisində, Yulian Alplarının 1100 metr hündürlüyündəki bulaqdan başlayır. [6]Oradan cənub-qərb istiqamətində axaraq Bovets, Kobarid, Tolmin və Nova Qoritsa şəhərlərindən keçir. Daha sonra çay İtaliya ərazisinə daxil olaraq Friuli-Venesiya-Culiya bölgəsindən axır və Adriatik dənizinə tökülür.[7]
Birinci Dünya müharibəsi dövründə Soça çayı (italyan mənbələrində Isonzo) ətrafında bir sıra döyüşlər — Soça döyüşləri (və ya Isonzo döyüşləri) baş vermişdir.[8] 1915–1917-ci illər arasında İtaliya və Avstriya-Macarıstan imperiyası arasında bu bölgədə 12 əsas döyüş olmuşdur. [9][10]Bu döyüşlər Birinci Dünya müharibəsinin ən qanlı və strateji cəhətdən mühüm hadisələrindən sayılır.[11]
Vikianbarda Soça ilə əlaqəli mediafayllar var. |