. Love.az

Terebint Pustesi - Wikipedia - Love.az

Ana Səhifə - Terebint Pustesi

Terebint püstəsi (lat. Pistacia terebinthus) — bitkilər aləminin sabunağacıçiçəklilər dəstəsinin anakardiumkimilər fəsiləsinin püstə cinsinə aid bitki növü.

Terebint püstəsi
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptofitlər
Klad:
Ali bitkilər
Klad:
Çoxsporlu bitkilər
Klad:
Borulu bitkilər
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Çiçəkli bitkilər
Klad:
Evdikotlar
Klad:
Bazal evdikotlar
Klad:
Superrozidlər
Klad:
Rozidlər
Klad:
Malvidlər
Dəstə:
Sabunağacıçiçəklilər
Fəsilə:
Anakardiumkimilər
Yarımfəsilə:
Anacardioideae
Cins:
Püstə
Növ:
Terebint püstəsi
Beynəlxalq elmi adı
  • Pistacia terebinthus L., 1753[1]
Vikianbarın loqotipi
Şəkil
axtarışı
ITIS  506469
NCBI  434238
EOL  396429

Mündəricat

  • 1 Arealı
  • 2 Botaniki xarakteristikası
  • 3 Ekologiyası
  • 4 Azərbaycanda yayılması
  • 5 İstifadəsi
  • 6 Sinonimləri
    • 6.1 Homotipik sinonimləri
    • 6.2 Heterotipik sinonimləri
  • 7 İstinadlar
  • 8 Həmçinin bax

Arealı

redaktə

Aralıq dənizi, Mərakeş və portuqaliyada, Kanardan Suriya, Livan və İsrailə qədər olan ərazilərdə yaylımışdır.

Botaniki xarakteristikası

redaktə

Hündürlüyü təxminən 5–10 m-ə çatan iri kol və ya kiçik ağacdır. Yarpağı tökülən ikievli bitkidir. Yarpaqların dəstədə sayı 3–9 olub, uzunluğu 10–20 sm, mürəkkəb, tək lələkvaridir. Çiçəkləri bircinsli, xırda, qırmızımtıl-bənövşəyi rəngli iri süpürgəyə yığılmışdır. Aprel ayında çiçəkləyir, meyvəsi sentyabr-oktyabr ayında yetişir. Çiçəkyanlığı sadə, 2–6 xırda yarpaqdan ibarətdir. Meyvələri xırda, qırmızı rəngli, yetişdikdə qaralan şarşəkilli çəyirdəklidir. Toxum və pöhrələrlə çoxaldılır.

Ekologiyası

redaktə

Quraqlığa və şaxtayadavamlıdır. İşıq və istisevəndir. Dağların quru yamaclarında, işıqlı meşələrdə rast gəlinir.

Azərbaycanda yayılması

redaktə

Mərdəkan dendrarisində 1978-ci ildən introduksiya olunmuşdur.bakı şəhərində mədəni şəraitdə becərilir.

İstifadəsi

redaktə

Bitkinin üyüdülmüş və qovrulmuş meyvələrindən hazırlanan içki menengiç qəhvəsi (türk. menengiç kahvesi),[2] kürd qəhvəsi (kürd. قاوەی کوردی; Qehweya Kurdî; Qehweya Kezwanan)[3] adları altında tanınır.

Sinonimləri

redaktə

Homotipik sinonimləri

redaktə
  • Pistacia crassifolia Salisb.
  • Terebinthus vulgaris Dum.Cours.

Heterotipik sinonimləri

redaktə
  • Lentiscus terebinthus Kuntze
  • Lentiscus vulgaris Garsault
  • Pistacia palaestina Boiss.
  • Pistacia terebinthina St.-Lag.
  • Pistacia terebinthus var. angustifolia Lecoq & Lamotte
  • Pistacia terebinthus var. heterophylla DC.
  • Pistacia terebinthus var. macrocarpa Zohary
  • Pistacia terebinthus var. oxycarpa Zohary
  • Pistacia terebinthus subsp. palaestina (Boiss.) Engl.
  • Terebinthus communis Dum.Cours.

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1025.
  2. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2024-01-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-05-09.
  3. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2024-05-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-05-09.

Həmçinin bax

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Terebint_püstəsi&oldid=7982681"
LOVE.AZ