. Love.az

Celaleddin Devani - Wikipedia - Love.az

Ana Səhifə - Celaleddin Devani

Cəlaləddin Məhəmməd Dəvani (fars. جلال‌الدین دوانی‎; — XV əsr islam filosofu, teoloq, şair. Tam adı Cəlaləddin Məhəmməd ibn Əsəd Siddiqi Dəvani idi.[1] Əllamə Dəvani adı ilə də tanınırdı. Hicri 830-cu ildə Fars əyalətində, Kazerun yaxınlığında yerləşən Dəvan kəndində anadan olmuşdur. Müəəlifin müxtəlif mövzulu 80-dən artıq əsəri mövcuddur.[2]

Cəlaləddin Dəvani
Doğum tarixi 1426
Doğum yeri İran, Kazerun, Dəvvan kəndi
Vəfat tarixi yanvar, 1503
Vəfat yeri İran, Kazerun
Vəfat səbəbi xəstəlik
Dəfn yeri İran, Kazerun, Dəvvan kəndi
Atası Mövlana Səadəddin Əsəd
Fəaliyyəti şair, filosof, qazı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mündəricat

  • 1 Həyatı
  • 2 Əsərləri
  • 3 Mənbə
  • 4 İstinadlar
  • 5 Xarici keçidlər

Həyatı

redaktə

İbtidai təhsilini doğulduğu Dəvan kəndində, dövrünün tanınmış alimlərindən biri olan atası Səadəddin Əsədin yanında almışdır. Daha sonra bir müddət Suzar dağının mağarasında təcrid həyatı yaşamış, ardınca elmi fəaliyyətini davam etdirmək məqsədilə Şiraz şəhərinə yollanmış, Mövlana Möhyəddin Kuşəkənarinin və Mövlana Həsənşah Baqqalın yanında təhsil almağa başlamışdır. Burada müxtəlif elmi sahələrində biliklərini təkmilləşdirmiş və həm sünni, həm də şiə məzhəbindən olan çevrələr tərəfindən ehtiramla qəbul edilən nüfuzlu alimlərdən birinə çevrilmişdir.[2][3]

 
Cəlaləddin Məhəmməd Dəvaninin məqbərəsi

Müəyyən dövrdə siyasi fəaliyyətlərlə də məşğul olmuş, Qaraqoyunlu hökmdarı Cahanşahın oğlu Yusifin vəziri kimi fəaliyyət göstərmişdir. Lakin sonralar əsas diqqətini elmi fəaliyyətə yönəltmişdir. Ağqoyunlu hökmdarı Sultan Yaqub tərəfindən Fars vilayətinin Qaziül-quzzatı (baş qazisi) vəzifəsinə təyin olunmuşdur. Sultan Yaqubun vəfatından sonra da Fars vilayətində tədris fəaliyyətini davam etdirmişdir.[2]

Alim 1503-cü ilin yanvar ayında qısa sürən bir xəstəlik nəticəsində, 78 yaşında vəfat etmişdir.[3][4] Məqbərəsi doğma yurdu olan Dəvan kəndində yerləşir.[2]

Əsərləri

redaktə
  1. Əxlaqi Cəlali
  2. Ərznamə

Mənbə

redaktə
  1. В. История Ирана: (10) Ак-Коюнлу, стр. 845 – 846. // Ч. А. Стори. — Персидская литература. Био-библиографический обзор. В трех частях. Перевел с английского, переработал и дополнил Юу. Э. Брегель. Часть II Arxivləşdirilib 2016-03-07 at the Wayback Machine. История Ирана, Курдистана, Средней Азии, Афганистана, Турции, Кавказа, Арабских стран, Европы и Америки, Китая и Японии. Ответственный редактор Ю.Э. Борщевский. Москва: Главная редакция восточной литературы, 1972, 616 стр. (от 699 до 1314)
  2. Cəlaləddin Məhəmməd Dəvani. Uzun Həsənin ordusu: Hərbi keçidə baxış. tərc. Şahin Fərzəliyev, Araş İftixari. "Birol Group" MMC, Bakı, 2022, - 112 s.
  3. Şirəliyev Nəriman. "Ağqoyunlu hərbi təşkilatına baxış (Cəlaləddin Məhəmmməd Dəvaninin Ərznamə əsəri əsasında)". “Gəncədən Başlayan Dövlətçilik Səlnaməsi” mövzusunda Respublika Elmi Konfransın Materialları. Gəncə: Elm Nəşriyyatı. 27 may 2025, ss. 243-251
  4. Rumlu Həsən bəy. Əhsənüt-Təvarix (Tarixlərin ən yaxşısı). tərc. Oktay Əfəndiyev, Namiq Musalı. Kastamonu: Uzanlar. 2017.

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ В. История Ирана: (10) Ак-Коюнлу, стр. 845. // Ч. А. Стори. — Персидская литература. Био-библиографический обзор. В трех частях. Перевел с английского, переработал и дополнил Юу. Э. Брегель. Часть II. История Ирана, Курдистана, Средней Азии, Афганистана, Турции, Кавказа, Арабских стран, Европы и Америки, Китая и Японии. Ответственный редактор Ю.Э. Борщевский. Москва: Главная редакция восточной литературы, 1972, 616 стр. (от 699 до 1314)
  2. ↑ 1 2 3 4 Dəvani, C. M. Uzun Həsənin ordusu: hərbi keçidə baxış. s. 3-6.
  3. ↑ 1 2 Şirəliyev N. Ağqoyunlu Hərbi Təşkilatına Baxış, s. 243
  4. ↑ Rumlu, Həsən bəy. Əhsənüt-Təvarix. s. 382.

Xarici keçidlər

redaktə
  • Davānī, Jalāl-al-dīn Mohammad — Encyclopædia Iranica
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Cəlaləddin_Dəvani&oldid=8253136"
LOVE.AZ