. Love.az

Qaspar De Portola - Wikipedia - Love.az

Ana Səhifə - Qaspar De Portola

Qaspar de Portola (isp. Gaspar de Portolá; 1716 – 10 oktyabr 1786[1], Lleida) — ispan hərbi zabiti, kəşfiyyatçı və Yeni İspaniyanın (müasir Meksika və Kaliforniya) kolonial administrasiyasının yüksək vəzifəli nümayəndəsi.[2] O, XVIII əsrin ikinci yarısında Kaliforniyanın Avropa tərəfindən kəşf olunmasında və ispan koloniyasının əsaslarının qoyulmasında mühüm rol oynamışdır. Qaspar de Portola, Alta Kaliforniyanın ilk qubernatoru olmuş və San-Fransisko körfəzini sənədləşdirən ilk Avropa kəşfiyyatçılarından biri hesab olunur.[3]

Qaspar de Portola
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 1716
Vəfat tarixi 10 oktyabr 1786(1786-10-10)[1]
Vəfat yeri
  • Lleida
Fəaliyyəti tədqiqatçı-səyyah[d], hərbi qulluqçu
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mündəricat

  • 1 Bioqrafiyası
  • 2 İstinadlar
  • 3 Ədəbiyyat
  • 4 Xarici keçidlər

Bioqrafiyası

redaktə

Portola təxminən 1716-cı ildə Kataloniyada (İspaniya) anadan olmuşdur. Gənc yaşlarından İspaniya ordusunda xidmət etmiş, müxtəlif müstəmləkə ərazilərində hərbi və inzibati vəzifələrdə çalışmışdır. Onun müstəmləkə idarəçiliyindəki bacarığı nəticəsində 1760-cı illərdə Yeni İspaniyaya göndərilmişdir.[4][5] 1767-ci ildə Yezuitlərin Yeni Dünyadan qovulmasından sonra, kral III Karl (Carlos III) Fransiskenləri Alta Kaliforniyada yeni missionerlər kimi təyin etdi və Qaspar de Portola bu missiyanın hərbi rəhbəri olaraq seçildi. 1769-cu ildə o, Don Kuni de Rivera və Fray Xunipero Serra ilə birlikdə Alta Kaliforniyanın şimal hissələrinə doğru hərbi-ekspedisiyaya rəhbərlik etdi.[6] Ekspedisiyanın ilk mərhələsində San-Dieqo körfəzinə çatdılar və burada San-Dieqo Presidiosu missiyası təsis olundu. Daha sonra Portola, Monterey körfəzini tapmaq məqsədilə şimala doğru yola çıxdı. Onlar səhvən San-Fransisko körfəzinə çatdılar, burada ərazini sənədləşdirdilər və bu körfəz sonralar ispan xəritələrinə daxil edildi.

Qaspar de Portola və onun ekspedisiyası 1769-cu ilin noyabrında San-Fransisko yarımadasına çatdı və bu ərazini ilk Avropa kəşfiyyatçısı olaraq xəritəyə saldı. Hərçənd ki, şəhər daha sonra — 1776-cı ildə — Fransiskenlər tərəfindən rəsmi olaraq qurulmuşdur, Portolanın ekspedisiyası bu prosesin başlanğıcı hesab olunur.[7]

Qaspar de Portola 1770-ci illərdə Alta Kaliforniyanın ilk hərbi və inzibati qubernatoru olmuşdur. O, yeni ispan missiyalarının və presidio (hərbi qala) sisteminin qurulmasında əsas fiqurlardan biri olmuşdur. Portola, ispan müstəmləkə siyasətinin yerli xalqlara qarşı icrası ilə bağlı tənqidlərə baxmayaraq, öz dövründə krallığın sadiq xidmətçilərindən biri kimi tanınmışdır.[8]

1776-cı ildən sonra Portola İspaniyaya geri dönmüş və burada yüksək hərbi rütbə almışdır. Onun ölüm tarixi dəqiq məlum olmasa da, təxminən 1786-cı ildə vəfat etdiyi güman olunur.[9]

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ 1 2 Portolá y Rovira, Gaspar de // MCN Biografías (isp.).
  2. ↑ factcards.califa.org, Gaspar de Portolá i Rovira
  3. ↑ Lambert, Clay. "Portola statue removed after years of complaint". Pacifica Tribune. 18 January 2024. İstifadə tarixi: 18 January 2024.
  4. ↑ "History Department Murals, Los Angeles Public Library". Calisphere, University of California. İstifadə tarixi: 1 June 2023.
  5. ↑ "History Department Murals, Los Angeles Public Library". TESSA, Digital Collections of the Los Angeles Public Library. İstifadə tarixi: 1 June 2023.
  6. ↑ Brown, Thomas P. "Over the Sierra". Indian Valley Record. May 30, 1940. səh. 3. İstifadə tarixi: 7 May 2015 – Google News vasitəsilə.
  7. ↑ Crespí, Juan; Alan K Brown. A Description of Distant Roads: Original Journals of the First Expedition into California, 1769–1770. San Diego: San Diego State University Press. 2001. ISBN 1-879691-64-7.
  8. ↑ Howgego, Raymond John, redaktorPortola, Gaspar de // Encyclopedia of Exploration to 1800. Hordern House. 2003. 853–854. ISBN 1875567364.
  9. ↑ Nuttall, Donald A. "Gaspar de Portolá: Disenchanted Conquistador of Spanish Upper California". Southern California Quarterly. 53 (3). 1971: 185–198. doi:10.2307/41170367. JSTOR 41170367.

Ədəbiyyat

redaktə
  • Alvarez, Jose Manuel Serrano. "Gaspar de Portolá and Rovira". Real Academia de la Historia (Spanish).
  • Crespí, Juan; Alan K Brown. A Description of Distant Roads: Original Journals of the First Expedition into California, 1769–1770. San Diego: San Diego State University Press. 2001. ISBN 1-879691-64-7.
  • Howgego, Raymond John, redaktorPortola, Gaspar de // Encyclopedia of Exploration to 1800. Hordern House. 2003. 853–854. ISBN 1875567364.
  • Nuttall, Donald A. "Gaspar de Portolá: Disenchanted Conquistador of Spanish Upper California". Southern California Quarterly. 53 (3). 1971: 185–198. doi:10.2307/41170367. JSTOR 41170367.

Xarici keçidlər

redaktə
  Vikianbarda Qaspar de Portola ilə əlaqəli mediafayllar var.
  • Biography of Gaspar de Portolá Arxivləşdirilib 2009-05-03 at the Wayback Machine at the San Diego Historical Society website
  • Early Exploration of San Diego: 1542 to 1769 at the California History & Culture Conservancy website (archived)
  • Portolá's History and Statue in Pacifica, California (archived)
  • Spanish exploration of the Northwest Coast of North America website article (archived)
  • Sweeney Ridge, Golden Gate National Recreation Area Portola Discovery Site in San Mateo County, California
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Qaspar_de_Portola&oldid=8235077"
LOVE.AZ