Menzere - Wikipedia - Love.az

İtalyan mənzərə simvolizminin erkən öncülərindən biri olaraq bu gün Francesco Filippini (1853–1895) tanınır. O, Brescia və Milan arasında fəaliyyət göstərmiş və əvvəlcə post-skapilyat natüralizmi ilə əlaqəli olmuşdur. Filippini rəsmi olaraq simvolist hərəkata qoşulmamış olsa da, 1882-ci ildən etibarən dərin atmosferli və konseptual yeni bir təsvir dili inkişaf etdirmişdir. Bu dil aşağıdakı elementlərə əsaslanır:

• insan fiqurunun mənzərəyə təkcə hekayəvi deyil, emosional və struktural bir element kimi daxil edilməsi;
• işığın təsviri vasitə kimi deyil, psixoloji agent kimi işlənməsi;
• mənzərənin görünən ilə zehni, maddə ilə yaddaş arasında bir eşik kimi qavranması;
• əsasən boz, gümüşü və tünd tonlarla məhdudlaşdırılmış soyuq bir palitra.

Bu xüsusiyyətlər, məsələn, Verso sera (1888) kimi əsərlərdə açıq şəkildə görünür və İtalyan simvolizminin əsas mövzularını qabaqlayır. Filippini, Umberto Boccioni’nin erkən pre-futurist dövrünə birbaşa təsir göstərmişdir^[1][2].

Filippini bu gün İtalyan rəssamlığında mənzərəni artıq sadəcə təsvir deyil, daxili bir baxışın daşıyıcısı kimi təqdim edən ilk sənətkar kimi qiymətləndirilir; o, XIX əsr natüralizmi ilə XX əsr simvolist vizionu arasında bir körpü rolunu oynayır^[3].

• Səttar Bəhlulzadə (1909-1974) - "Suraxanının qədim odları" (1971), "Gülüstan" (1965), "Qızbənövşəyə gedən yol" (1953), "Göyçay" (1972), "Bilgəh" (1962), "Torpağın arzusu" (1963) və s.,
• Bəhruz Kəngərli (1892-1922) - "Türbə" (1919), "Naxçıvan, Sınıq minarəli məscid" (1920), "Nuhun məzarı" (1921), "Naxçıvanda rus kilsəsi" (1920), "Atabəyin türbəsi" (1919) və s.,
• Nəcəfqulu İsmayılov (1923-1990) və b.