Fudeyl Ibn Iyad - Wikipedia - Love.az

Fudayl ibn İyad 726-cı ildə Səmərqənddə anadan olmuşdur.^[2] O, bir müddət yolkəsənliklə məşğul olmuşdur. Sonra qulağına gələn bir Quran ayəsinin (əl-Hədid surəsi, 16-cı ayə) təsiri ilə tövbə edərək özünü zühd və təqvaya həsr etmişdir. Dövrünün böyük ariflərindən və hikmətli sözləri ilə məşhurlaşan şəxsiyyətlərindəndir. Fiqhi Əbu Hənifədən öyrənmişdir.^[2]

Fudeyl ibn İyada görə dövlət adamları ilə əlaqəsi olmayan şəxs, onlarla əlaqəsi olub, gecələri namaz qılan, gündüzləri oruc tutan, cihad edən, ümrə və həcc ziyarətləri edən şəxsdən daha üstündür.^[3] Elə buna görədir ki, dövrünün xəlifəsi Harun ər-Rəşid ilə görüşmək istəməmiş, lakin israr üzərinə xəlifə ilə görüşdə onu sərt tənqid etmiş və xəlifənin hədiyyələrini də rədd etmişdir.^[4]

Fudeyl ibn İyadın tələbələri arasında aşağıdakı şəxslərin adı çəkilir:

1. Əli əz-Zöhdi (oğlu),^[5]
2. İbrahim ibn Əşas,
3. İbrahim ibn Şəmmas əs-Səmərqəndi,
4. Qədim əd-Deyləmi.

Etibarlı hədis ravilərindən olan Fudeyl ibn İyad,^[6] 803-cü ildə Məkkədə vəfat etmişdir.

1. ↑ Əbu Nueym. Hilyə, cild VIII (ər). 93, 99.
2. ↑ ^{1 2 3} Tərcümə və şərh edən: FİZULİ HÜSİYEV, Əbu Hənifə Sabit ibn Numan. əl-Fiqhul Əkbər (az.). Bakı: İpəkyolu Nəşriyyatı. 2014. 35. ISBN 978-9952-8221-7-5.
3. ↑ Əbu Nueym. Hilyə, cild VIII (ər). 98.
4. ↑ Tərcümə edən: Süleyman Uludağ, Əttar. Təzkiratul-əvliya (tür). İstanbul. 1991. 132.
5. ↑ Cami. Nəfəhat. 92.
6. ↑ Zəhəbi. Siyəri aləmun-nubəla, cild VIII (ər). 42.