 |
 |
Love.az |  |
 |
III Afonso (port. Afonso III de Portugal; 5 may 1210[1][2], Koimbra – 16 fevral 1279[1][2], Lissabon[3]) — V Portuqaliya kralı. Portuqaliyanın siyasi sabitliyinin bərpası və cənub ərazilərinin fəthi baxımından mühüm rol oynamışdır. Alqarve fəthi sayəsində III Afonso Portuqaliya tarixində "Alqarvenin fatehi" kimi tanınır. Portuqal dilinin dövlət idarəçiliyində tətbiqi onun dövründə başlamışdır. O, həm də Portuqaliya parlament sisteminin (Kortes) ilkin formalaşmasında önəmli rol oynamışdır.
| III Afonso | |
|---|---|
 | |
| 4 yanvar 1248 – 16 fevral 1279 | |
| Əvvəlki | II Sanço |
| Sonrakı | I Diniz |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 5 may 1210[1][2] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 16 fevral 1279[1][2] (68 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | monarx |
| Atası | II Afonso[4] |
| Anası | Kastiliyalı Urraka |
| Həyat yoldaşları |
|
| Uşaqları | |
| Ailəsi | Burqoniya sülaləsi |
| Dini | xristianlıq |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1210-cu ildə Koimbrada anadan olmuşdur. Atası kral II Afonso, anası isə Kastiliya kralı VIII Alfonsonun qızı Kastiliyalı Urrakadır. Afonso, gəncliyini əsasən Fransada keçirmiş və əvvəlcə Portuqaliya taxt-tacı üçün birbaşa varis hesab olunmamışdır.
Afonsonun böyük qardaşı, kral II Sanço dövründə ölkədə daxili qarışıqlıqlar və zadəganlarla münaqişələr artmışdı. Roma Papası IV İnnokent vəziyyətə müdaxilə edərək II Sançonun hakimiyyətini tanımadı və Afonsonu regent təyin etdi. Afonso 1246-cı ildə Portuqaliyaya gəldi, II Sanço ilə qısa münaqişədən sonra 1248-ci ildə Portuqaliya kralı elan olundu. Sanço isə Kastiliyaya sürgün edildi və 1248-ci ildə orada vəfat etdi.
III Afonsonun hakimiyyəti dövründə rekonkista hərəkatı tamamlandı. 1249-cu ildə Afonso Alqarve bölgəsini fəth edərək Portuqaliyanın indiki ərazi sərhədlərini tam formalaşdırdı. Beləliklə, III Afonso Portuqaliya ərazilərinin yekunlaşdırılmasına nail olan kral kimi tarixə düşdü.
III Afonso həmçinin ilk dəfə burjuaziya təbəqəsini kortezlər birliyinə dəvət etdi (1254, Leyriya şəhəri). Bu, Portuqaliyada sosial təbəqələrin siyasi proseslərə daxil edilməsində dönüş nöqtəsi hesab olunur.
III Afonso dövründə latınca sənədlərin yerini portuqal dili aldı, bu isə milli kimliyin inkişafında mühüm mərhələ idi. Vergi sistemi yenidən quruldu və krallıq mərkəzləşdirildi. Kralın hakimiyyətini gücləndirməklə yanaşı, yerli idarəetmə orqanlarının rolu da genişləndirildi.
III Afonso iki dəfə evlənmişdir. İlk evliliyi 1238-ci ildə Fransada baş tutdu. O, Bolonya qrafinyası Matilda ilə evləndi. Bu evlilikdən övladı olmadı.
İkinci evliliyi 1253-cü ildə Kastiliya kralı X Alfonsonun qızı Beatrisa ilə baş tutdu. Sülh şərtlərinə görə, Kastiliya Alqarve bölgəsi üzərindəki bütün haqlarından əl çəkəcək, cütlüyün doğulan ilk oğlan uşağı 7 yaşına gəldikdə bölgənin hakimi elan olunacaqdı. Ancaq bu evlilik Portuqaliya sarayında skandala səbəb oldu. Belə ki, III Afonso hələ də ilk xanımı olan Bulonlu Matilda ilə evli idi. Xanımının 1255-ci ildə onu Roma papası IV Aleksandra şikayət etməsinin ardından, III Afonso 1258-ci ildə ikiarvadlılıqda təqsirli görüldü və onun ikinci evliliyi Roma-katolik kilsəsi tərəfindən tanınmadı. Üstəlik papanın istəyinə görə kral ilk xanımının cehizini geri qaytarmalı idi. Ancaq ertəsi il Bulonlu Matildanın vəfat etməsiylə bu məsələ həll oldu və kralın ikinci evliliyi kilsə tərəfindən tanındı. Bu nigahdan kralın 8 övladı dünyaya gəldi.
III Afonsonun qeyri-rəsmi münasibətlərindən də bir neçə nigahdan kənar övladının olduğu məlumdur. III Afonso 16 fevral 1279-cu ildə vəfat etmiş və Alkobaça monastırında dəfn olunmuşdur. Onun yerinə oğlu I Diniz keçmişdir. III Afonsonun hakimiyyəti Portuqaliya tarixində həm ərazi bütövlüyünün tamamlanması, həm də idarəçilik islahatları ilə yadda qalmışdır.
 |
 |
LOVE.AZ |  |
 |
|