Karolin Rut Bertoççi (ing. Carolyn Ruth Bertozzi, 10 oktyabr 1966[1], Boston, Massaçusets[2][3]) — amerikalı kimyaçı, Nobel mükafatı laureatı (2022)[6]. Fəlsəfə doktoru (1993), əvvəllər UC Berkeley və LBNL-in işçisi olan Stanford Universitetində[7] professor adına layiq görülmüşdür. Milli Elmlər Akademiyasının (2005)[8] və Tibb Akademiyasının (2011) üzvü, ABŞ, Leopoldina (2008)[9], London Kral Cəmiyyətinin xarici üzvü (2018). Bir çox fərqlənmə ilə təltif edilmişdir. 33 yaşında o, Mak Artur təqaüdü aldı. 2010-cu ildə o, nüfuzlu Lemelson-MIT mükafatını alan ilk qadın oldu.
Karolin Bertoççi | |
---|---|
ing. Carolyn Ruth Bertozzi | |
![]() | |
Doğum tarixi | 10 oktyabr 1966(1966-10-10)[1] (58 yaş) |
Doğum yeri | |
Elm sahəsi | kimya |
İş yerləri |
|
Təhsili |
|
Üzvlüyü | |
Mükafatları |
![]() ![]() |
profiles.stanford.edu/ca… | |
![]() |
Nüvə fiziki Villiam Bertoççi (1931-ci il təvəllüdlü), Massaçusets Texnologiya İnstitutunun professoru, Beyts Xətti Sürətləndirici Mərkəzinin yaradıcısı və uzunmüddətli direktoru[10]ailəsində anadan olub. Ana, filoloq Norma Qloriya Bertoççi (əslən Berringer; 1933–2021) uşaqları dünyaya gələnə qədər Massaçusets Texnologiya İnstitutunda fizika şöbəsində çalışmışdır[11]. Karolin Massaçusets ştatının Leksinqton şəhərində böyüdü və üç qızın ortancılidır[12]. Böyük bacı riyaziyyatçı Andrea Luisa Bertoççidir (doğulub 1965 il), kiçik bacısı Diana Coy Hindermann (fiziki inkanları məhdud olanlar üçün) terapevtdir (doğulub 1969 il)[13].
O, Harvard Universitetini (Kimya, Bakalavr pilləsini, 1988-ci il) əla qiymətlərlə bitirib, burada professor Co Qrabovskinin rəhbərliyi altında fotoakustik kalorimetrin yaradılması üzərində işləyib; Phi Beta Kappa (1987). 1993-cü ildə o, Berklidə oliqosaxarid analoqlarının kimyəvi sintezi üzərində çalışaraq fəlsəfə doktoru dərəcəsini aldı və Kaliforniya Universitetində immunologiya üzrə postdoktorluq proqramının bir hissəsi olaraq, iltihab ocaqlarında hüceyrə yapışmasının asanlaşdırılmasına endotelial oliqosaxaridlərin təsirini öyrəndi.
1996-cı ildə Berkliyə qayıtdı və kimya fakültəsinin işçilərinə qoşuldu; Keçmiş Molekulyar Tökmə zavodunun direktoru, Lourensa adına olan Milli Laboratoriyasında nanotexnologiya tədqiqat mərkəzində işini davam etdirdi. 2015-ci ildən Stanfordda işləməyə davam etdi. Hal-hazırda qlikobiologiya və bioortoqonal kimya sahəsində çalışır[14].
Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasının üzvü (2003), Elmin İnkişafı üzrə Amerika Assosiasiyasının üzvü (2002).