 |
 |
Love.az |  |
 |
Ukrayna Millətçiləri Təşkilatı (ukr. Организація українських националистив, Rom: Orqanizatsiya ukrayinskix natsionalistiv) — Ukraynanın millətçi siyasi təşkilatı. Təşkilat 1929-cu ildə Vyanada yaradılıb və ilk dəfə Ukrayna Hərbi Təşkilatı, kiçik radikal sağçı qruplar və Dmitro Dontsov, Yevhen Konovalets, Mikola Stoborski kimi sağçı Ukrayna millətçiləri və ziyalıları arasında bir ittifaq kimi yaranmışdır[1]. Təşkilatın məqsədi Polşa, Çexoslovakiya və Rusiyadakı etnik ukraynalıların ərazilərində xarici və daxili düşmənlərə qarşı zorakılıq və terror yolu da daxil olmaqla bütün yollarda daxil olmaqla müstəqil Ukrayna dövləti yaratmağa çalışmaq idi[2][3].
| Ukrayna Milliyyətçiləri Təşkilatı ОУН, OUN, ОУН | |
|---|---|
| Організація українських нацiоналiстiв | |
 | |
 | |
 | |
| Yaranma tarixi | 1929 |
| kmoun.info | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
UMT 1929-cu ildə Ukrayna Hərbi Təşkilatının (УВО), bir sıra gənclər təşkilatlarının və ukraynalı siyasi mühacirlərin birləşməsi nəticəsində yaranmışdır.[4] Onun əsas ideoloji lideri və ilk nəzəriyyəçilərindən biri Dmitro Dontsov olmuşdur. Dontsovun irəli sürdüyü "inqilabi millətçilik" ideyası təşkilatın fəaliyyət istiqamətinə təsir göstərmişdi. UMT-ın yaranmasına təkan verən əsas səbəblərdən biri Polşa dövlətinin qərbi Ukrayna ərazisində aparılan assimilasiya və repressiya siyasəti idi.[5][6]
1930-cu illərdə UMT əsasən Polşa, Çexoslovakiya və Rumıniyada yaşayan ukraynalılar arasında fəaliyyət göstərirdi. [7][8]Bu dövrdə təşkilat silahlı partizan dəstələri yaratdı, Polşa idarəçilərinə və hüquq-mühafizə orqanlarına qarşı hücumlar təşkil etdi və Ukrayna məktəblərinin müdafiəsi və milli mədəniyyətin qorunması üçün təbliğat apardı. 1934-cü ildə Polşanın daxili işlər naziri Bronislav Peratskinin UMT tərəfindən öldürülməsi beynəlxalq rezonans doğurdu. Bu hadisədən sonra təşkilat qadağan olundu və üzvlərinə qarşı genişmiqyaslı təqiblər başlandı.[9]
1940-cı ildə təşkilat iki yerə bölündü[10]:
Bu parçalanma təşkilatın sonrakı illərdəki fəaliyyətinə ciddi təsir göstərdi.
1941-ci ildə Nasist Almaniyası SSRİ-yə hücum etdikdən sonra UMT-B Lvovda müstəqil Ukrayna dövlətini elan etdi. [11][12] Lakin Almaniya bu təşəbbüsü tanımadı və Bandera, eləcə də onun tərəfdarları həbs olundu. Bu dövrdə OUN-un silahlı qanadı olan Ukrayna Üsyan Ordusu (UÜO, УПА) formalaşdırıldı. UÜO Alman və Sovet qüvvələrinə qarşı mübarizə apardı, 1943–1945-ci illərdə Volin qırğını kimi hadisələrdə polyaklara qarşı genişmiqyaslı zorakılıqlarda iştirak etdi, 1950-ci illərə qədər Qərbi Ukrayna meşələrində partizan mübarizəsi aparmağa davam etdi.[13][14]
Sovet hakimiyyəti dövründə OUN və onun üzvləri "faşistlər", "xalq düşmənləri" kimi təqdim olunurdu. Təşkilat və onun hərbi qanadı ilə mübarizə məqsədilə NKVD və daha sonra KQB xüsusi əməliyyatlar həyata keçirmişdi. Stepan Bandera 1959-cu ildə Münhendə KQB agenti tərəfindən öldürüldü.[15][16]
1991-ci ildə Ukraynanın müstəqillik qazanmasından sonra UMT və UÜO-nun fəaliyyəti yenidən qiymətləndirilməyə başlandı. Xüsusilə Qərbi Ukraynada bu təşkilatlar milli azadlıq uğrunda mübarizənin simvolu kimi qəbul edilir. 2015-ci ildə Ukrayna parlamenti OUN və UÜO döyüşçülərinə "müstəqillik uğrunda mübarizə iştirakçıları" statusu verdi. Bununla belə, təşkilatın bəzi fəaliyyətləri, xüsusən Holokost və polyaklara qarşı zorakılıqlar kontekstində beynəlxalq miqyasda mübahisəli olaraq qalır.[17]
Founded in 1929, the OUN was the largest and most important Ukrainian far-right organization. Explicitly totalitarian, the movement embraced the Führerprinzip, a cult of political violence, racism, and an aggressive anti Semitism. It sought the establishment of Ukrainian statehood at any price..
Dr Georges Digas przekazał zebranym interesujące informacje na temat pracy aparatu sprawiedliwości w ZSRR, który zajmował się OUN-UPA po 1944 roku. Według danych oficjalnych, pod wpływem OUN pozostawało podczas wojny ok. 300 tys. Ukraińców, z czego w walkach z NKWD i Armią Czerwoną (do 1950 r.) zginęło 120 tys., 60 tys. uciekło na Zachód, a ok. 80 tys. wywieziono na Syberię.
The OUN was an illegal, conspirational, and terrorist organization bound to destroy the status quo. The OUN counted on German help ... Germany was the only possible ally.
The OUN and the UPA can both be classified as terrorist organizations because their actions correspond to academic definitions of terrorism as the use of violence against civilians by non-state actors in order to intimidate and to achieve political goals.
Some Ukrainian immigrant circles in Canada, the United States, and Germany had been active for decades in trying to suppress the topic and reacted to any testimony about Ukrainian anti-Jewish violence with virulent diatribes against what they dismissed as 'Jewish propaganda' ... the Ukrainian Insurrectional Army (UPA), which was responsible for ethnic “cleansing” actions against Poles and Jews in Volhynia and Galicia.
The Ukrainian Insurgent Army, which had close to 100,000 soldiers at its height in the summer of 1944, was fighting behind the Soviet lines, disrupting Red Army communications and attacking units farther from the front ... Among the UPA's major successes was the killing of a leading Soviet commander, General Nikolai Vatutin. On 29 February 1944, UPA fighters ambushed and wounded Vatutin as he was returning from a meeting with subordinates in Rivne, the former capital of the Reichskommissariat Ukraine. He died in Kyiv in mid-April. Khrushchev, who attended Vatutin's funeral, buried his friend in the government center of Kyiv ... not all the UPA fighters shared the nationalist ideology or belonged to the OUN.
During the Cold War, US, West German, and British intelligence utilized various OUN wings in ideological warfare and covert actions against the Soviet Union (Breitman and Goda, 2010: 73–98; Breitman, Goda, Naftali and Wolfe, 2005). Funded by the CIA, which sponsored Lebed's immigration to the United States and protected him from prosecution for war crimes, OUN(z) activists formed the core of the Proloh Research and Publishing Association, a pro-nationalist semi academic publisher.
In interwar Poland, the Ukrainian nationalist OUN was a far smaller party than the moderate UNDO.
Before the war, the moderate UNDO party was more important among Ukrainians in Poland than the radical nationalists of the OUN. See Grzegorz Rossolinski-Liebe, 'The 'Ukrainian National Revolution' of 1941'.
… OUN), a nationalist, terrorist organization which had plotted to create an independent Ukrainian state in eastern Poland and carried out the assassination of several Polish leaders in interwar Poland. The OUN had many factions and was rife with ideological disputes, but on the whole it harmonized with the fascist, integral-nationalist, anticommunist, and antisemitic profile of German National Socialists.
 |
 |
LOVE.AZ |  |
 |
|