Əvzai məzhəbi (ərəb. المذهب الأوزاعي) və ya Əvzailik — VIII əsrdə əsası qoyulmuş və XI əsrdə fəaliyyətini dayandırmış islamın sünni qolunda ilkin hüquq məktəblərindən (məzhəblərindən) biri.
Əvzai məzhəbi öz mənşəyini köhnə İraq İslam hüququ məktəbindən alır. Məzhəbin banisi-eponimi Bəəlbəkdən (müasir Livan) olan məşhur müsəlman ilahiyyatçısı Abdurrahman əl-Əvzaidir (704–774). Suriyada (Şam) meydana çıxan Əvzai məzhəbi qərbdə (Şimali Afrika) çiçəklənir[1] və Müsəlman İspaniyasına qədər yayılır, oradan da Maliki məzhəbi tərəfindən sıxışdırılır[2]. X əsrə qədər Əvzai məzhəbi Suriyada hökmranlıq edir və XI əsrdə, Şafii məzhəbi tərəfindən sıxışdırılıncaya qədər orada mövcud olmağa davam edir[3] və onun ardıcılları dörd sünni məzhəbinə (Maliki, Hənəfi, Hənbəli və Şafii[4]) qoşulurlar.
Bir neçə səbəb Əvzai məzhəbinin tənəzzülünə və sonradan yox olmasına səbəb olmuşdur. Əvzai Dəməşq xilafətinin hakim dairələrinə yaxın idi. Bu səbəbdən Əməviləri devirərək Bağdadda hökmranlıq edən Abbasilər onu rədd etdilər. Abbasilər dövründə başlayan şəriət qanunlarının sistemləşdirilməsinə dair geniş proqram Hənəfi məzhəbinə əsaslanırdı ki, bu da hökumət dairələrində Əvzai məktəbinin nüfuzunun azalmasına səbəb olur. Bundan əlavə, Əvzainin əsərləri ilə şəxsi kitabxanası Beyrutda yanğın zamanı məhv olur[5].
The Oxford Dictionary of Islam
Ислам в Иране в VII—XV веках: курс лекций
Loyalty and Leadership in An Early Islamic Society
Восток: мозаика правовых традиций
The Christians of Lebanon: Political Rights in Islamic Law