. Love.az

Barmaqvari Finik - Wikipedia - Love.az

Ana Səhifə - Barmaqvari Finik

Barmaqvari finik (lat. Phoenix dactylifera) — bitkilər aləminin arekaçiçəklilər dəstəsinin arekakimilər fəsiləsinin finik cinsinə aid bitki növü.

Barmaqvari finik
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptofitlər
Klad:
Ali bitkilər
Klad:
Çoxsporlu bitkilər
Klad:
Borulu bitkilər
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Çiçəkli bitkilər
Klad:
Birləpəlilər
Klad:
Kommelinidlər
Dəstə:
Arekaçiçəklilər
Fəsilə:
Arekakimilər
Yarımfəsilə:
Coryphoideae
Triba:
Phoeniceae
Cins:
Finik
Növ:
Barmaqvari finik
Beynəlxalq elmi adı
  • Phoenix dactylifera L., 1753[1]
Vikianbarın loqotipi
Şəkil
axtarışı
ITIS  42458
NCBI  42345
EOL  1135088

Mündəricat

  • 1 Arealı
  • 2 Botaniki xarakteristikası
  • 3 Ekologiyası
  • 4 Azərbaycanda yayılması
  • 5 İstifadəsi
  • 6 Sinonimləri
    • 6.1 Homotipik sinonimləri
    • 6.2 Heterotipik sinonimləri
  • 7 İstinadlar
  • 8 Həmçinin bax

Arealı

redaktə

Şimali Afrika, Ərəbistan yarımadası, Cənubi İran, Əfqanıstan və Pakistanın quraqlıq, subtropik vilayətlərində təbii halda yayılmışdır.

Botaniki xarakteristikası

redaktə

Hündürlüyü 20-30 metrə çatır. Gövdəsi hamar, düz olmaqla 30 sm diametirindədir. Üzəri yarpaq saplaqlarının qflıqlarıilə örtülmüşdür. Torpağın səthində güvdədən çoxlu pöhrələr verir. Yarpaqları lələkvari olub, gövdənin yuxarı hissəsində toplanır. Finik gövdəsinin ən açağı yarpaqlarının kənarlarında iynələr vardır; lələkvari yarpaqlarının uzunluğu 6 m-ə qədər olub, təxminən 5 ildən sonra formalaşır. Yarpaqcıqlar möhkəm, xətvari, neştərvari, 20-30 sm uzunluğundadır. Yarpaq saplağı uzun, nazik boz-yaşıl rəngdədir. Çiçəyi qoltuq çiçək qrupunda toplanmışdır. Çiçək saplağının uzunluğu 1-1,2 m-dir. Meyvəsi 2.5-dən 5-6 sm uzunluğunda, ətli, uzunsov yumurtavari formadadır. Toxumu tünd qəhvəyi rəngdə, 1,5-2 sm uzunluğundadır. Toxumla asanlıqla çoxalır.

Ekologiyası

redaktə

Finik çox işıq tələb edir. Cod sudan istifadə etdikdə finikdə xloroz xəstəliyi, boy artımının zəifləməsi və yarpaqda qonur xalların əmələ gəlməsi müşahidə olunur.

Azərbaycanda yayılması

redaktə

Bakı, Gəncə, Sumqayıt, Şəmkir, Qəbələ şəhərlərində park və bağlarda mədəni şəraitdə becərilir.

İstifadəsi

redaktə

Park və bağlarda tək əkinlərdə, canlı çəpərlərin salınmasında istifadə edilir. Enli çətirləri gülləri qurumaqdan qoruyur, insanlara, heyvanlara və quşlara qida və yuva verir.

Sinonimləri

redaktə

Homotipik sinonimləri

redaktə
  • Palma dactylifera (L.) Mill.
  • Phoenix excelsior Cav.

Heterotipik sinonimləri

redaktə
  • Palma major Garsault
  • Phoenix atlantica var. maroccana A.Chev.
  • Phoenix chevalieri D.Rivera, S.Ríos & Obón
  • Phoenix dactylifera var. adunca D.H.Christ ex Becc.
  • Phoenix dactylifera var. costata Becc.
  • Phoenix dactylifera var. cylindrocarpa Mart.
  • Phoenix dactylifera var. gonocarpa Mart.
  • Phoenix dactylifera var. oocarpa Mart.
  • Phoenix dactylifera var. oxysperma Mart.
  • Phoenix dactylifera var. sphaerocarpa Mart.
  • Phoenix dactylifera var. sphaerosperma Mart.
  • Phoenix dactylifera var. sylvestris Mart.
  • Phoenix iberica D.Rivera, S.Ríos & Obón
  • Encephalartos pungens (L.f. ex Aiton) Lehm.
  • Macrozamia tridentata var. pungens J.Schust.
  • Zamia pallida Salisb.
  • Zamia pungens L.f. ex Aiton

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1188.

Həmçinin bax

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Barmaqvari_finik&oldid=8098885"
LOVE.AZ