Elza Morante - Wikipedia - Love.az

Elza Morante 18 avqust 1912-ci ildə Roma şəhərində anadan olub. O, ədəbi fəaliyyətinə gənc yaşlarından başlayaraq, qısa hekayələr və uşaq ədəbiyyatı mövzusunda əsərlər yazmaqla məşğul olub. 1941-ci ildə yazıçı Alberto Moravia ilə nigaha daxil olması, onun ədəbi karyerasına böyük təsir göstərib. 1948-ci ildə nəşr edilən ilk romanı olan "Yalan və cadu" (it. Menzogna e sortilegio) Morantenin ədəbiyyat aləmində tanınmasını təmin edib. Bu əsər tarixi və fərdi taleləri birləşdirən mürəkkəb süjet xətti ilə diqqət çəkir. Onun ikinci və ən məşhur romanı "Arturonun Adası" (it. L'isola di Arturo), 1957-ci ildə Elza Moranteyə beynəlxalq şöhrət qazandırıb. Bu əsərə görə o, İtaliyanın prestijli Strega mükafatına layiq görülüb.

Morantenin əsərləri əsasən fərdi və sosial faciələri, uşaqların və qadınların cəmiyyət daxilindəki mövqeyini, müharibənin yaratdığı fəsadları əks etdirir:

• "L'isola di Arturo" (1957) – Bu roman gənc bir oğlanın böyümə hekayəsini təsvir edir və psixoloji realizmi ilə seçilir.
• "La Storia" (1974) – İkinci Dünya müharibəsi dövründə Romada baş verən hadisələri təsvir edən epik romandır. Bu əsər tənqidçilər tərəfindən yüksək qiymətləndirilib və böyük oxucu kütləsi tərəfindən maraqla qarşılanıb.
• "Aracoeli" (1982) – Bu roman Morantenin son böyük əsəri olub, bir kişinin anası ilə bağlı keçmişini və psixoloji travmalarını araşdırır.

Morantenin yazı tərzi poetik, eyni zamanda realist elementlərlə zəngindir. O, personajlarını dərin psixoloji analizlərdən keçirərək, oxucuya fərqli baxış bucağı təqdim etməyi bacarırdı.

Elza Morante 1985-ci ildə dünyasını dəyişsə də, onun əsərləri bu gün də aktual qalır. O, İtaliya ədəbiyyatında qadın yazıçılar üçün yeni bir yol açıb və öz dövrünün sosial problemlərinə işıq salan əsərlər yaradıb. Onun yaradıcılığı realizm, emosional dərinlik və insani münasibətlərin mürəkkəbliyini əks etdirmək baxımından bu gün də mühüm əhəmiyyət daşıyır.^[5]

• Diario 1938 (1938) (Diary, publ. Einaudi, 1989 ISBN 8806116614^[6]
• Menzogna e sortilegio (1948) (en:House of Liars, trans. Adrienne Foulke, 1951; also as Lies and Sorcery, trans. en:Jenny McPhee, 2023) ISBN 9783458145752^[7][8]
• en:L'isola di Arturo (1957) (Arturo's Island, trans. en:Isabel Quigly, 1959; trans. Ann Goldstein, 2019) ISBN 9788806138387^[9]
• en:La storia (1974) (History: A Novel, trans. en:William Weaver, 1977) ISBN 9780394498027^[10]
• Aracoeli (1982) (Aracoeli, trans. en:William Weaver, 1984) ISBN 9780394535180^[11]

• Il gioco segreto (1941) – twenty short stories
• Le straordinarie avventure di Caterì dalla Trecciolina (1942) – later revised, expanded and republished as Le straordinarie avventure di Caterina, containing thirteen short stories
• Lo scialle andaluso (1963) – twelve short stories
• Racconti dimenticati (1937–1947) twenty early short stories, published by Einaudi in 2002.
• Aneddoti infantili (1939–1940) – fifteen short stories that originally appeared in the magazine "Oggi", published by Einaudi in 2013.

• Alibi (1958)
• Il Mondo Salvato dai Ragazzini (1968), which includes "La canzone degli F.P. e degli I.M.in tre parti" The song of the H.F. and the U.M. in three parts, transl. M. Palladino & P. Hart (Joker 2007). A full translation by Cristina Viti, The World Saved By Kids, was published by Seagull Books in 2016. https://press.uchicago.edu/ucp/books/book/distributed/W/bo25015883.html

• Le straordinarie avventure di Caterina (1959)
• Pro e contro la bomba atomica (1987, essays)

• The Dark in the Piazza en:Tim Parks essay on Morante from en:The New York Review of Books
• Il Gioco Segreto (The Secret Game) – full English translation at The Short Story Project
• The Disillusionist review by Madeleine Schwartz of Arturo's Island in en:The New York Review of Books.