Kredit Riski - Wikipedia - Love.az

1. Fərdi kredit riski — ayrı-ayrı şəxslərə və ya şirkətlərə verilmiş kreditlər üzrə yaranan riskdir. Məsələn, borcalanın işini itirməsi və ya maliyyə vəziyyətinin pisləşməsi nəticəsində borcun qaytarılmaması.^[3]
2. Portfel riski — bank və ya maliyyə qurumunun kredit portfelinin ümumi vəziyyətindən yaranan risk. Bu, bir neçə borcalanın öhdəliklərini yerinə yetirməməsindən qaynaqlanır.
3. Ölkə riski — kredit alanın yerləşdiyi ölkənin iqtisadi və ya siyasi vəziyyəti ilə əlaqəli riskdir. Məsələn, ölkədə maliyyə böhranı, valyuta devalvasiyası və ya dövlət borcunun ödənilməməsi halları.^[4][5]
4. Sektorial risk — müəyyən bir iqtisadi sektorun (məsələn, kənd təsərrüfatı, tikinti və s.) çətinlikləri ilə bağlı risk. Bu risk sektorun ümumi vəziyyətindən təsirlənir.^[6]

Kredit riski maliyyə sisteminin sağlamlığı üçün kritik bir faktordur. Əgər bu risk lazımi şəkildə idarə edilməzsə, bankın maliyyə sabitliyinə və hətta bütöv bir iqtisadi sistemə mənfi təsir göstərə bilər.^[7][8] Banklar və maliyyə qurumları kredit riskini minimuma endirmək üçün müasir texnologiyalardan, statistik modellərdən və təhlil üsullarından istifadə edirlər.

Risklər bir sıra hallarda yarana bilər, məsələn:^[9]

• İstehlakçı ipoteka, kredit kartı, kredit xətti və ya digər kreditlər üzrə defolt edə bilər.
• Şirkət aktivlə təmin edilmiş sabit və ya üzən borcunu ödəyə bilməz.^[10]
• Müəssisə və ya istehlakçı fakturanı vaxtı çatdıqda ödəməsə.
• Şirkət işçinin maaşını vaxtında ödəməsə.
• Kommersiya və ya dövlət istiqrazının emitenti vaxtı çatdıqda kuponu və ya əsas borcunu ödəməsə.
• Müflis sığorta şirkəti sığorta öhdəliyini ödəməsə.
• Müflis bank əmanətçiyə vəsaiti qaytarmasa.
• Hökumət müflis istehlakçıya və ya biznesə müflislikdən qorunma təmin edərsə.^[11]