 |
 |
Love.az |  |
 |
Narzan— (Kabarda-çərkəz dilində nartsane - "nartların içkisi", "qəhrəmanların içkisi"[1] təbii müalicəvi mineral tərkibli içməli-süfrə sudur, sulfatlı-hidrokarbonatlı (hidrokarbonat-sulfatlı) polikatyonlu, minerallaşma səviyyəsi 2,0-3,5 q/l.[2]
GOST R 54316-2020 "Təbii içməli mineral sular. Ümumi texnoloji şərtlər"-ə uyğun olaraq, “Narzan” mineral suyu yalnız Stavropol diyarında Kislovodsk yatağının 5/0, 12, 107-D, 7-RE, 2-B-bis, 107 ehtiyat, N 107 D ehtiyat quyularından çıxarılır.
Təbii karbonatlaşmaya malikdir (tərkibində təbii karbon qazı var). Mineral suların V qrupuna, Kislovodsk hidrokimyəvi növünə aiddir.[3]
Şimali Qafqaz xüsusi geoloji quruluşu ilə xarakterizə olunur. Mineral suların əmələ gəlməsində Elbrus dağının vulkanik fəaliyyəti böyük rol oynayır. Maqmatik istiliyin süxurlara təsiri nəticəsində karbon qazı əmələ gəlir. “Narzan” mineral suyu təbii karbon qazı ilə zəngindir. Uzunmüddətli müşahidələr və tədqiqatlar göstərdi ki, narzan sularının əsas əmələgəldiyi və formalaşdığı ərazi Kislovodskdan 15-20 km cənubda və cənub-qərbdə, hündürlüyü 1544 m olan Kabardinski silsiləsi ərazisində yerləşir[4][5].
Kabardin yaylası, özünə yeraltı təbəqələrə yol açmış yağış və qar sularının əmələ gətirdiyi çoxsaylı çuxurlar və kiçik göllərlə örtülüdür. Orada şimal-şərqə doğru hərəkət edən və Kislovodsk vadisinə tökülən güclü sulu təbəqələr əmələ gəlir. Narzan mineral suyunun müalicəvi əhəmiyyəti karbon qazı ilə doyma dərəcəsi və 30-dan çox faydalı mineral və mikroelementin - maqnezium, kalsium, kalium və s. olması ilə müəyyən edilir.
Tam kimyəvi tərkibə 30-dan çox mineral daxildir ki, nisbətən aşağı minerallaşmanı nəzərə alsaq, bu çox nadir haldır. Bir litr Narzan suyunda yarım litr süddəki qədər kalsium var ki, bu da bir yetkin insanın gündəlik ehtiyacının 35%-ni təşkil edir. Narzan həm də maqneziumla zəngindir. Bir litr su bu mikroelementə olan gündəlik tələbatının 30%-ni ehtiva edir. Əsas kimyəvi tərkibi GOST R 54316-2020-də göstərilmişdir.
| Mineral suyun hidrokimyəvi növünün nümayəndəsinin əsas ion tərkibi. | Bioloji aktiv
komponentlər, mq/dm33 | |||||
| Anionlar, mq/dm3 | Kationlar, mq/dm3 | |||||
| HCO3- | SO42- | Cl- | Ca2+ | Mg2+ | (Na+ + K+) | |
| 1000 – 1950 | 250 – 1100 | 50 – 250 | 200 – 600 | 50 – 180 | 50 – 450 | H2SiO3
10 – 50, CO2 1000 – 2500 |
"Narzan" mineral suyu aşağıdakı xəstəliklərin müalicəsi və profilaktikası üçün tövsiyə olunur (kəskin fazadan kənar):
 |
 |
LOVE.AZ |  |
 |
|