. Love.az

Pavel Zaqrebelni - Wikipedia - Love.az

Ana Səhifə - Pavel Zaqrebelni

Pavel Arxipoviç Zaqrebelni (ukr. Павло Архипович Загребельний; 25 avqust 1924[1][2] – 3 fevral 2009[3][2], Kiyev, Poltava vilayəti[2] və ya Poltava[4]) — SSRİ, Ukrayna yazıçısı, ictimai xadimi və fəalı, Taras Şevçenko adına Ukrayna Milli mükafatı (1974), SSRİ Dövlət mükafatı (1980), Ukrayna Qəhrəmanı mükafatı laureatı (2004). Zaqrebelninin ən məşhur əsərləri "Roksalana", "Mən, Boqdanam", "Divo", "Birinci körpü" və "Kiyevdə ölüm" tarixi romanlarıdır.

Pavel Arxipoviç Zaqrebelni
ukr. Павло Архипович Загребельний
Doğum tarixi 25 avqust 1924(1924-08-25)[1][2]
Vəfat tarixi 3 fevral 2009(2009-02-03)[3][2] (84 yaşında)
Vəfat yeri
  • Kiyev, Ukrayna,
  • Poltava vilayəti, Ukrayna[2] və ya
  • Poltava, Poltava vilayəti, Ukrayna[4]
Vəfat səbəbi vərəm
Dəfn yeri
  • Baykovo qəbiristanlığı
Vətəndaşlığı SSRİ SSRİ
Ukrayna Ukrayna
Təhsili
  • Kiyev Milli Teatr, Film və Televiziya Universiteti[d]
Fəaliyyəti nəsr
İstiqamət sosialist realizmi
Janr tarixi roman
Üzvlüyü
  • Ukrayna Milli Yazıçılar Birliyi[d],
  • Ukrayna Kinematoqrafçılar Birliyi[d]
Mükafatları Ukrayna Qəhrəmanı
"Oktyabr inqilabı" ordeni 2-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni "Xalqlar dostluğu" ordeni "Şərəf nişanı" ordeni "Kiyevin müdafiəsinə görə" medalı "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Almaniya üzərində qələbəyə görə" medalı "Əmək veteranı" medalı "Kiyevin 1500 illik xatirəsinə" medalı 3-cü dərəcəli "Boqdan Xmelnitski" ordeni (Ukrayna) 5-ci dərəcəli "Knyaz Yaroslav Mudrı" ordeni (Ukrayna)
SSRİ Dövlət mükafatı
İmza
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mündəricat

  • 1 Həyatı
    • 1.1 Ailəsi
  • 2 Mükafatları
  • 3 Xatirəsi
  • 4 Esseləri
  • 5 İstinadlar
  • 6 Ədəbiyyat
  • 7 Xarici keçidlər

Həyatı

redaktə

Pavel Zaqrebelni 25 avqust 1924-cü ildə Soloşino kəndində (indiki Poltava vilayəti, Ukrayna) anadan olub. Arxip Afanasyeviç (1894-1974) və Varvara Kirillovnanın (1895-1930) oğludur.

1941-ci ildə onillik məktəbi bitirdikdən sonra könüllü olaraq cəbhəyə yollanmış və Kiyevin müdafiəsində iştirak etmişdir. O, 346-cı atıcı diviziyasının 1168-ci atıcı alayında xidmət edib.[5] Onun hərbi artilleriya məktəbi Haynts Quderianın tanklarının hücumunu dayandırmaq Sumiyə göndərilib. Ağır yaralanan Zaqrebelni Saratov xəstəxanasında müalicə olunduqdan sonra, cəbhə bölgəsinə qayıtmış, yenidən ağır yaralanmış və huşsuz vəziyyətdə tutulmuşdur. Amerikalılar tərəfindən əsirlikdən azad edilən Pavel, 1945-ci ildə Qərbi Almaniyada sovet hərbi missiyasında çalışıb.

Pavel Zaqrebelni 1946-1951-ci illərdə Dnepropetrovsk Universitetinin filologiya fakültəsində təhsil alıb.

Regional qəzetdə çalışmış Zaqrebelni 1954-cü ildə Kiyevə köçdükdən sonra isə "Vitçizna" jurnalında çalışıb. 1961-1963-cü illərdə isə o, "Literaturna Ukraina" qəzetinin redaktoru olub. 1964-cü ildən Ukrayna Sosialist Partiyası idarə heyətinin məsul katibi olub, sonra isə Ukrayna Yazıçılar İttifaqına rəhbərlik edib.

1960-cı ildən Sov.İKP üzvü olub.

Pavel Zaqrebelni 2009-cu il fevralın 3-də vərəmdən vəfat edib.

Əsərlərinin nəşrinə 1949-cu ildən başlanılmışdır. O, ilk kitabını Y.Ponomarenko ilə birgə ərsəyə gətirdiyi ilk kitabını 1953-cü ildə nəşr etdirib. Sonralar aşağıdakı əsərləri dərc olunub:

  • "Çöl çiçəkləri" hekayələri (1955); "Dəniz sahili hekayələri" (1958),
  • "Marevo" (1956), "Ölümssüzlük haqqında Duma" (1957) povestləri, "Avropa 45" (1959), "Avropa. Qərb" (1961), "Gələcək üçün bir gün" (1964), "Pıçıltı" (1966), "Mehriban İblis" (1967), "Möcüzə" (1968), "Əbədilik nöqtəyi nəzərindən" (1970), "Sevgiyə keçid" (1971), "Sabunlu ot" (1974), "Sürət" (1974), "Şir ürəyi", "Cənnətdən qovulan" (1985), "Cənub rahatlığı" (1986), "Dar ağacının altındakı Hopak" romanları.
  • "Talib" tamaşası (A.Efrosun rejissor qeydləri ilə, E.Vesenin tərcüməsi) 1957.
  • Zaqrebelninin tarixi romanları geniş kütlə arasında populyarlıq qazandı. "Divo" (1968), dilogiyası Kiyev Rus dövləti dövrünə həsr olunub.

"Birinci körpü" (1972) və "Kiyevdə ölüm" (1973), "Eupraksiya" (1975); XVII əsrdə Zaporojye kazaklarının Polşaya hücumu dövrünü, eləcə də Boqdan Xmelnitskinin şəxsiyyəti "Mən, Boqdanam" (1983) romanında təsvir edilmişdir. Bununla belə, oxucular arasında ən böyük şöhrət və populyarlıq qazanan romanı Osmanlı sultanı Qanuni Sultan Süleymanın rəsmi həyat yoldaşı olmuş Ruteniyalı qul Hürrəm Sultanın taleyindən bəhs edən "Roksalana" (1980) romanıdır.

Ailəsi

redaktə

Onun həyat yoldaşı Ella Mixaylovna Şerban (1929-2022), Sovet partiyasının lideri Mixail Fyodoroviç Şerbanın qızı olub. Onların bu nikahdan 1952-ci ildə qızı Marina, 1957-ci ildə isə oğlu Mixail dünyaya gəlib.

Mükafatları

redaktə
 
Baykovo qəbiristanlığında Pavel Zaqrebelninin məzar daşı*
  • İki dəfə "Şərəf nişanı" ordeni (28.10.1967; 24.8.1984).
  • İki dəfə "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni (28.10.1967; 24.8.1984).
  • "Xalqlar dostluğu" ordeni (23.8.1974).
  • "Birinci körpü" (1972) və "Kiyevdə ölüm" romanlarına görə Taras Şevçenko adına Ukrayna Milli mükafatı (1974) .[6]
  • "Sürət" romanına görə SSRİ Dövlət mükafatı (1980) .[6]
  • "Oktyabr inqilabı" ordeni (7.8.1981).
  • II dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni (11.3.1985).
  • III dərəcəli Boqdan Xmelnitski ordeni (Ukrayna).
  • V dərəcəli Şahzadə Yaroslav Müdrik ordeni (Ukrayna; avqust 1999).
  • Ukrayna Nazirlər Kabinetinin Fəxri Fərmanı (avqust 2004).
  • Ukrayna Qəhrəmanı (Ukrayna qarşısında fədakar xidmətinə, ədəbiyyat sahəsində uzun illər səmərəli fəaliyyətinə, milli-mənəvi dəyərlərin zənginləşdirilməsindəki müstəsna şəxsi xidmətinə, humanist idealların təbliğinə görə, 25 avqust 2004-cü ildə Dövlət mükafatı ilə təltif edilmişdir).[7]

Xatirəsi

redaktə

2014-cü il avqustun 21-də Kiyevdə yazıçının 90 illik yubileyi şərəfinə Pavel Arxipoviçin yaşadığı evə xatirə lövhəsi vurulub.[8]

Esseləri

redaktə
  • Загребельный П. А. Собрание сочинений. В 5 томах. Том 1. Диво: Роман. М.: Художественная литература. Авториз. пер. с укр. И. Карабутенко; Вст. статья В. Оскоцкого. 1986.
  • Загребельный П. А. Собрание сочинений. В 5 томах. Том 2. Смерть в Киеве: Роман. М.: Художественная литература. Авториз. пер. с укр. И. Карабутенко. 1986.
  • Загребельный П. А. Собрание сочинений. В 5 томах. Том 3. Евпраксия; Первомост: Романы. М.: Художественная литература. Пер. с укр. 1987.
  • Загребельный П. А. Собрание сочинений. В 5 томах. Том 4. Роксолана: Роман. М.: Художественная литература. Авториз. пер. с укр. 1987.
  • Загребельный П. А. Собрание сочинений. В 5 томах. Том 5. Я, Богдан (Исповедь во славе): Роман. М.: Художественная литература. Авториз. пер. с укр. И. Карабутенко. 1987.

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ 1 2 Загребельный Павел Архипович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ↑ 1 2 3 4 5 6 Internet Encyclopedia of Ukraine (ing.). / O. Havrylyshyn, F. Sysyn, M. Moser, M. R. Stech, R. Sawycky CIUS, 2001.
  3. ↑ 1 2 http://en.for-ua.com/news/2009/02/03/162019.html.
  4. ↑ 1 2 Istituto dell'Enciclopedia Italiana Zahrebel'nyj, Pavlo // Enciclopedia on line (it.).
  5. ↑ "Загребельный Павел Архипович". Память народа. İstifadə tarixi: 2024-11-30.
  6. ↑ 1 2 Оскоцкий, 1986
  7. ↑ "Президент Украины присвоил писателю Павлу Загребельному звание Героя Украины". РИА «Новости». 2004-08-25. 2019-04-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-05.
  8. ↑ У Києві відкрили меморіальну дошку українському письменнику Павлу Загребельному. Arxiv surəti 22 avqust 2014 tarixindən Wayback Machine saytında (ukr.)

Ədəbiyyat

redaktə
  • Загребельний Павло Архипович. (ukr.)
  • Биография на сайте piplz.ru Arxiv surəti 1 aprel 2010 tarixindən Wayback Machine saytında
  • Загребельный корил дончан за любвеобильность.
  • Павло ЗАГРЕБЕЛЬНЫЙ: «Политика напоминает мне вялотекущую шизофрению». Arxiv surəti 20 yanvar 2012 tarixindən Wayback Machine saytında
  • «Роксолана» на русском.

Xarici keçidlər

redaktə
  • Загребельний Павло Архипович. (ukr.)
  • Биография на сайте piplz.ru Arxiv surəti 1 aprel 2010 tarixindən Wayback Machine saytında
  • Загребельный корил дончан за любвеобильность.
  • Павло ЗАГРЕБЕЛЬНЫЙ: «Политика напоминает мне вялотекущую шизофрению». Arxiv surəti 20 yanvar 2012 tarixindən Wayback Machine saytında
  • «Роксолана» на русском.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Pavel_Zaqrebelni&oldid=8137806"
LOVE.AZ