Ruben İvanoviç Avanesov (erm. Ռուբեն Ավանեսով, rus. Рубе́н Ива́нович Аване́сов;[2] 1 (14) fevral 1902[1], Şuşa, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası[1] – 1 may 1982, Moskva, RSFSR, SSRİ) — SSRİ dilçisi, Moskva fonologiya məktəbinin yaradıcılarından biri, Moskva Dövlət Universitetinin professoru (1937), SSRİ Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1958). O, Çexoslovakiya Elmlər Akademiyası Dilçilik Cəmiyyətinin fəxri üzvü (1965), Varşava Universitetinin fəxri doktoru (1973), Mayns Elmlər və Ədəbiyyat Akademiyasının (1978) və Sakson Elmlər Akademiyasının (1978) xarici üzvü olmuşdur.
Ruben Avanesov | |
---|---|
erm. Ռուբեն Ավանեսով | |
Doğum tarixi | 1 (14) fevral 1902[1] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1 may 1982(1982-05-01) (80 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Elm sahələri | dilçilik, fonologiya, Dialektologiya, Dilin mənşəyi, fonetika, Orfoepiya, orfoqrafiya, slavyanşünaslıq, leksikoqrafiya |
Elmi dərəcəsi |
|
Elmi adları |
|
İş yerləri |
|
Təhsili |
|
Elmi rəhbərləri | Dmitri Uşakov |
Üzvlüyü |
|
Mükafatları |
![]() ![]() ![]() ![]() |
Avanesov 1922-ci ildə Moskva Universitetinin tarix-filologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. Universiteti bitirdikdən sonra (1927) orta məktəbdə, fəhlə fakültəsində işləmişdir. 1932-ci ildə Moskva Şəhər Pedaqoji İnstitutunda rus dili kafedrasının müdiri vəzifəsinə işə başlamışdır. 1937-ci ildən Moskva Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsinin professorudur.[3]
Avanesov fonologiya, morfologiya, sintaksis və leksikologiya problemlərini öyrənmişdir. O, o vaxtkı gənc Moskva dilçilərinin çevrəsində formalaşmış fonoloji məktəbin ən fəal təbliğatçılarından biri idi. Alimin rus dialektologiyası sahəsində elmi fəaliyyəti müstəsna səmərəli olmuşdur. O, həm də qrammatik kimi tanınır. Avanesov rus ədəbi tələffüzü məsələlərinə çox diqqət yetirmiş, bu mövzuda dəfələrlə elmi məruzələrlə çıxış etmişdir ki, bu da sonralar onun "Rusca ədəbi tələffüz" monoqrafiyasının əsasını təşkil etmişdir. 1955-ci ildə Avanesovun redaktorluğu və Sergey Ojeqovun həmmüəllifliyi ilə "Rusca ədəbi vurğu və tələffüz" arayış lüğəti nəşr olunmuşdur və bu, rus dilində ilk orfoepik tipli leksikoqrafik nəşr olmuşdur. Sonralar Avanesovun redaktorluğu ilə rus dilinin orfoepik lüğətinin əsası olmuşdur. Lüğətdə normativ vurğu və tələffüz, həmçinin qrammatik formalar öz əksini tapmışdır.