Slavoy Jijek - Wikipedia - Love.az

1949-cu ildə Lyublyanada iqtisadçı ailəsində anadan olmuşdur. Valideynlərinin hər ikisi ateist idi.^[8]1967-ci ildə Lyublyana Universitetinə daxil olmuş, fəlsəfə və sosiologiya oxumuş, Paris 8 Universitetində psixoanalitika təhsili almışdır.

Üç dəfə evlənmiş, ilk dəfə başqa bir sloven filosof olan Renata Salekl ilə^[9], ikinci dəfə model olan Analia Huni^[10], 2013-cü ildə isə Yela Kreçiç ilə evlənmişdir.^[11] Slovencə, ingiliscə, serbcə, xorvatca, fransız və almanca səlis danışır.

1980-ci illərdə Mladina qəzetində yazmağa başlamış, İosip Broz Tito rejimini tənqid etmişdi. 1988-ci ilin oktyabrında 32 sloven intellektualla birlikdə Lyublyana prosesi vaxtı etiraz olaraq Sloveniya Kommunist Partiyası sıralarını tərk etmiş,^[12]1990-cı ildə Sloveniya prezidentliyinə keçirilən seçkilərdə namizədliyini verərək 5-ci yerdə qərar tutmuşdur.^[13] Sağçı və millətçi yazarların tənqidçisi olmuş, bir dəfə onların yığışdığı bir məclisə bomba atılıb partladılmasını ironiyayla təklif etmişdi.^[14] 2008-ci ildə jurnalist Emi Qudmanla müsahibəsində özünü "ixtisaslı kommunist" kimi gördüyünü demiş,^[15] 2009-cu ildə isə özünü "radikal solçu" kimi qələmə vermişdir.^[16] 2013-cü ildə həbsdə olan Nadejda Tolokonnikova ilə məktublaşmaları kitab halında çap olunmuşdur.^[17]

Akademik həyatına Tito dövründə başlamış olan Jijek, fransız filosoflarını oxumağa başlamış, 1967-ci ilk dəfə Jak Derridanın bir məqaləsini sloven dilinə tərcümə etmişdir.^[8] Lyublyanada Bojidar Debenyakdan dərs almış^[18], "Praksis", "Tribuna" və "Problemi" kimi jurnallarda yazmışdır. 1971-ci ildə magistr işi "marksist olmadığı üçün" qəbul olunmamış, ondan sonra Karlovatsda hərbi xidməti yerinə yetirmişdir. 1980-ci illərdə Jak Lakan, Freyd və Altusserdən tərcümələrlə məşğul olmuşdur.^[19] 1988-ci ildə kino nəzəriyyəsi haqqında ilk kitabını yayımlamışdır. Əsasən "Lacanian Ink", "In These Times", "New Left Review", "London Review of Books", "Mladina" jurnallarında yazır, "Dnevnik" və "Delo" qəzetlərində çıxış edir.

Jijekə görə, filosof nəzəriyyə yaradaraq suallara cavab verən şəxsdir.^[20]

Karl Marksın Alman ideologiyası əsərini tənqid edərək, insanların saxta şüura sahib olmadığını deyir. Jijekin fikrincə, insanların ən dərin motivləri şüursuzdur və ideologiya mövcud olan ictimai qayda-qanunlar üçün bəraət kimi bir funksiya daşıyır. Reallıq isə simvolik real (təkcə metaforalarla anlaşılan reallıq), xəyali real (qorxulu gerçəklik) və real real (subliminal həqiqət) anlayışı olmaqla üç yerə bölünür.

Jijek şüurun qeyri-şəffaf olduğunu düşünür, onun fikrincə, bir insanın şüurunun mövcud olub-olmadığını yaxud onun bir mim olub-olmadığını heç vaxt bilə bilmərik və bu şübhənin özü şüurun mövcudluğunun göstəricisidir.^[21]

Jijekin fikrincə, dövlət insanların davranışını tənzimləyən qurumlar sistemidir. Onun kollektiv davranış xaricində gücü yoxdur və əsasən simvolikdir. Yəni qanun əslində cəmiyyətin öz arasındakı təyin etdiyi yazılmamış qanunlardır.^[22] Buna görə də siyasi qərarlar əslində təbii nəticələrdir. Məsələn, əgər dövlət məişət xərclərində azaltma haqda qanun qəbul edir və bunu obyektiv səbəblərdən etdiyini iddia edirsə, demokratiyadan və vətəndaş fəaliyyətindən bəhs edirsə, əslində burada yenə də əsas subyekt sərmayədir.^[23] Jijekin fikrincə, ən adi sosial problemləri belə böyütmək labüddür. Jijekə görə, siyasət cəmiyyət strukturunda rolu olanlar və olmayanlar arasında bir mübarizədən ibarətdir.^[24]

Jijek postmodern subyektin rəsmi qurumlara sinik baxdığını, həmçinin konspirologiyaya da inandığını deyir. Jijekin fikrincə, insanlar əsl azadlığı daddıqdan sonra azad olmaqdan qorxduğu üçün "Digər" adlı anlayışla onları hələ də başqalarının idarə etdiyinə inandırmağa çalışır.^[25] Onun fikrincə, insan xüsusən kapitalist rejimdə yaşayırsa və ona yalan danışıldığını bilirsə, bu bəs etmir. Bir insan nə etdiyini bilsə belə, bu o demək deyil ki, o doğru olanı edir.^[26]

Jijek dinin düşmən olduğunu düşünmür, lakin onun fikrincə, din də bir mübarizə meydanıdır. Onun fikrincə, dindarlar, heç də "allahsız stalinist kommunistlər"dən fərqlənmir, hər ikisi əxlaqi və etik hərəkətlərdənsə, ilahi düşüncəyə daha çox önəm verirlər.^[27]

• Kelsey Wood, Zizek: A Reader's Guide (Wiley-Blackwell: 2012).
• Warren Breckman, Adventures of the Symbolic: Postmarxism and Radical Democracy (New York: Columbia University Press, 2013)
• Sean Sheehan, Žižek: A Guide for the Perplexed (London: Continuum, 2012).
• Christopher Hanlon, "Psychoanalysis and the Post-Political: An Interview with Slavoj Žižek." New Literary History 32 (Winter, 2001).
• Tony Myers, Slavoj Žižek (London: Routledge, 2003).
• Sarah Kay, Žižek: A Critical Introduction (Cambridge: Polity, 2003).
• Ian Parker, Slavoj Žižek: A Critical Introduction (London: Pluto Press, 2004).
• Matthew Sharpe, Slavoj Žižek, a little piece of the Real (London: Ashgate, 2004).
• Rex Butler, "Slavoj Žižek: Live Theory" (London: Continuum, 2005).
• Jodi Dean, Žižek's Politics (London: Routledge, 2006).
• Walter A. Davis, "Slavoj Zizek, or the Jouissance of the Abstract Hegelian" in Death's Dream Kingdom (London: Pluto Press, 2006).
• Peter Klepec: Ad… Fəsil: Slavoj Žižek, Poskusiti znova — spodleteti bolje (Ljubljana: Cankarjeva založba 2011), p. 442–485 (Jijekin və digər Lakanianist filosofların slovencə və ingiliscə əsərlərinə istinad olunan 70 əsas ideya)
• Adam Kotsko, Žižek and Theology (New York: T & T Clark, 2008).
• Marcus Pound, Žižek: A (Very) Critical Introduction (Interventions) (Grand Rapids: Eerdmans, 2008).
• Adrian Johnston, Žižek's Ontology: A Transcendental Materialist Theory of Subjectivity (Evanston: Northwestern University Press, 2008).
• Adrian Johnston, Badiou, Žižek, and Political Transformations: The Cadence of Change (Evanston, Northwestern University Press, 2009).
• Dominik Finkelde, Slavoj Žižek zwischen Lacan und Hegel. Politische Philosophie, Metapsychologie, Ethik (Wien: Turia + Kant, 2009).
• Paul A. Taylor, Žižek And The Media (Cambridge: Polity Press, 2010).
• Raoul Moati (ed.), Autour de S., Žižek, Psychanalyse, Marxisme, Idéalisme Allemand, Paris, PUF, "Actuel Marx", 2010
• Fabio Vighi, On Žižek's Dialectics: Surplus, Subtraction, Sublimation, (Continuum, 2010).
• Matthew Sharpe and Geoff Boucher "Zizek's and Politics: A Critical Introduction" (Edinburgh University Press, 2010)
• Chris McMillan, "Žižek and Communist Strategy: On the Disavowed Foundations of Global Capitalism" (Edinburgh University Press, 2012)
• Matthew Flisfeder, The Symbolic, The Sublime, and Slavoj Žižek's Theory of Film (New York: Palgrave Macmillan, 2012).
• Matthew Flisfeder and Louis-Paul Willis (eds.), Žižek and Media Studies: A Reader (New York: Palgrave Macmillan, 2014).

• İdeologiyanın əzəmətli obyekti — 1989
• Simptomundan zövq al! — 1992
• Zövq metaztazları — 1993
• Əsl gözyaşlarının qorxusu — 2001
• İnanc haqqında — 2001
• Parallaks görüntü — 2006
• Lakanı necə oxumalı — 2006
• Son dövrləri yaşamaq — 2010
• Jijekin lətifələri — 2014
• Nadya və Slavoyun həbs məktubları — 2014

İngiliscə

• Slavoj Žižek at Curlie
• Slavoj Žižek on Big Think
• Slavoj Žižek Faculty Page Arxivləşdirilib 2010-09-15 at the Wayback Machine at European Graduate School
• Žižek's entry in the Internet Encyclopedia of Philosophy
• Žižek bibliography at Lacanian Ink magazine
• Column archive at The Guardian
• Appearances on C-SPAN
• Slavoy Jijek — IMDb səhifəsi