Vasili Kirilloviç Avramenko (ukr. Василь Кирилович Авраменко; 22 mart 1895[1] – 1981[2], Nyu-York, Nyu-York ştatı) — Ukrayna rəqqası, xoreoqrafı, rejissoru, aktyoru və xalq rəqsi pedaqoqu. O, Ukrayna xalq rəqsinin bütün dünyaya yayılması ilə tanınır. Rəngarəng, enerjili, təxəyyüllü və çox vaxt əsəbiləşən Avramenko "Musiqi adam" əsərini çox xatırladan bir impresario idi. Analoqu olmayan missionerlik fəaliyyətinə və Ukrayna mədəniyyətinə olan sevgisinə görə, bir çoxları onu "Ukrayna rəqsinin atası" hesab edirlər.[3]
Vasili Avramenko | |
---|---|
ukr. Василь Кирилович Авраменко | |
![]() | |
Doğum tarixi | 22 mart 1895(1895-03-22)[1] |
Vəfat tarixi | 1981[2] |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | rəqqas, xoreoqraf, kinorejissor, balet artisti, pedaqoq |
![]() |
Vasili Kirilloviç Avramenko 22 mart 1895-ci ildə Steblyovda anadan olmuşdur. O, 1913–1915-ci illərdə Vladivostokda təhsil almışdır. 1918-ci ildə Kiyevdə N. V. Lisenko adına Musiqi-Dram Məktəbini bitirmişdir. Nikolay Sadovskinin teatrında çalışmışdır. 1921-ci ilin fevralında Polşanın Kaliş şəhərində Ukrayna Qalisiya Ordusunun əsir düşərgəsinə gəlmiş və burada Ukrayna rəqs məktəbi təsis etmişdir. May ayında ansambl düşərgə teatrında, oktyabrda isə digər əsir düşərgələrində çıxış etmişdir. Rəqs kollektivi ilə Qaliçina, Volın və Xolmşina bölgələrində qastrol səfərləri etmişdir. 1922–1924-cü illərdə Lvov, Lutsk, Rivne, Kremenets, Aleksandriya, Mejdureçye, Qərbi Ukraynanın digər şəhərlərində, Xolmda (indiki Xelm, Polşa) və Podebradıda (Çexiya) təxminən 40 ukraynalı rəqs məktəbi açmışdır. Bu dövrdə Avramenko Ukrayna xalq rəqsinin ustası, özünəməxsus milli və parlaq xoreoqrafik kompozisiyaların yaradıcısı kimi geniş tanınmışdır.[4][5]
1925-ci ildən Kanadada yaşamışdır.[6] Torontoda Rusiya xalq rəqsi məktəbi yaratmışdır.[7] ABŞ və Kanadada geniş yaradıcılıq və pedaqoji fəaliyyət göstərmiş, ukrayndilli məktəblər, studiyalar və ansambllar təşkil etmişdir (müxtəlif vaxtlarda bu qurumlarda təxminən 6 min nəfər təhsil almışdır).[8] 1930-cu illərdə Aleksandr Koşitsin xoru ilə Avramenkonun ansamblının Amerika qitəsindəki qastrolları böyük uğur qazanmışdır. Torontoda (1926), Çikaqoda (1933) keçirilən dünya sərgilərində, Vaşinqtonda (Ağ Ev, 1935) və digər şəhərlərdə çıxışlar böyük müvəffəqiyyətlə keçmişdir.[9][10]
1936-cı ildə Ukrayna Kinoşirkətini təsis etmişdir. Vasili Avramenko Aleksandr Koşits ilə birlikdə Amerikada ilk ukraynalı filmlər olan "Natalka Poltavka", "Dunayın o tayında zaporojeç" və "Marusya" kimi film-operalar çəkmişdir.[11]
1945-ci ildən ABŞ-də yaşamışdır. Özünün təsis etdiyi rus rəqsi məktəbində çalışmış, bu məktəb ABŞ, Kanada, Braziliya, Argentina, Birləşmiş Krallıq və digər ölkələrdə çoxsaylı qastrol səfərləri etmişdir. 1946-cı ildə "Ukrayna milli rəqsləri, musiqi və geyim" adlı dərslik nəşr etdirmişdir. Nyu-Yorkda Avramenko Fondu yaradılmışdır.[12]
6 may 1981-ci ildə vəfat etmiş, Nyu-Yorkda dəfn olunmuşdur. 4 may 1993-cü ildə cəsədi doğma şəhəri Steblyova köçürülərək yenidən dəfn edilmişdir.[13]