Vitali Dmitriyeviç "Vitalik" Buterin (rus. Виталий Дмитриевич Бутерин; 31 yanvar 1994, Kolomna, Moskva vilayəti) daha çox Ethereum-un həmtəsisçilərindən biri kimi tanınan rus-kanadalı proqramçıdır. O, Kriptovalyuta dünyasına 2011-ci ildə Bitcoin Magazine-in həmtəsisçisi kimi daxil olub.[1][2][3] 2014-cü ildə Buterin, Qevin Vud ilə Ethereum-u işə saldı.[4][5]
Vitalik Buterin | |
---|---|
![]() | |
Doğum tarixi | 31 yanvar 1994(1994-01-31) (31 yaş) |
Doğum yeri | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | informatik, xeyriyyəçi, proqramçı |
vitalik.ca | |
![]() |
Vitalik Buterin Rusiyanın Kolomna şəhərində kompüter alimi[6] cənab Dmitri Buterin və xanım Natalya Amelinenin oğlu olaraq dünyaya gəlib. Ailəsi daha yaxşı iş imkanları tapmaq üçün Kanadaya köçənə kimi, 6 yaşına qədər burada yaşadı.[7] Kanadada ibtidai məktəbin 3-cü sinfində oxuyanda onu istedadlı uşaqlar üçün xüsusi tədris sinfinə yerləşdiriblər. O yaşda riyaziyyat, iqtisadiyyat və proqramlaşdırma ilə maraqlanmağa başladı.[8] Buterin daha sonra Torontoda özəl lisey olan Abelard Məktəbində oxuyub.[9] Buterin Bitcoin haqqında 17 yaşında atasından öyrənib.[7]
Orta məktəbdən sonra Buterin Vaterloo Universitetində təhsil alıb. Orada o, təkmil kurslar keçib və Off-the-Record Messaging-i yaradan və Tor Layihəsinin keçmiş sədri olan kriptoqraf İan Qoldberqin tədqiqatçı köməkçisi olub.[10][11] 2012-ci ildə İnformatika üzrə Beynəlxalq Olimpiadada bürünc medal qazanıb.[12]
2013-cü ildə o, kodla bağlı coşğusunu bölüşən digər ölkələrdəki tərtibatçıları ziyarət etdi. O, həmin ilin sonunda Torontoya qayıtdı və Ethereum təklifi ilə bağlı ağ kağız dərc etdi.[13] O, 2014-cü ildə vençur kapitalisti Piter Til tərəfindən yaradılan Til Təqaüdündən 100.000 ABŞ dolları məbləğində qrantla təltif edilərək universiteti tərk etdi və Ethereum-da tam zamanlı işləməyə getdi.[14]
25 iyun 2017-ci ildə Buterin 4chan-dan gələn saxta ölüm xəbərinin mövzusu oldu.[15] Buterin 30 noyabr 2018-ci ildə Dies Academicus vasitəsilə Bazel Universitetinin fəxri doktoru adını aldı.[16]
12 may 2021-ci ildə Hindistanda COVID-19 pandemiyası üçün yardım fonduna Shiba Inu və Ether kriptovalyutası ilə 1 milyard dollar bağışladı.[17]
2011-ci ildə Buterin bitcoin qazanmaq üçün bitcoin forumunda tanışlıqdan sonra Bitcoin Weekly adlı nəşr üçün yazmağa başladı.[18] Sahibi onun üçün məqalə yazacaq hər kəsə beş bitkoin (o vaxt təxminən 3,50 dollar) təklif edib.[19] Buterin, veb saytı kifayət qədər gəlir olmaması səbəbi ilə qısa vaxt sonra fəaliyyətini dayandırana qədər həmin nəşr üçün yazdı.[20] 2011-ci ilin sentyabrında Mihai Alisie, Buterinin ilk həmtəsisçi kimi qəbul edəcəyi və aparıcı müəllif kimi töhfə verəcəyi Bitcoin Magazine adlı yeni çap nəşrini təqdim etmək üçün Buterin ilə əlaqəyə keçdi.[18]
2012-ci ildə Bitcoin Magazine sonrakı çap nəşrini nəşr etməyə başladı və kriptovalyutalara həsr olunmuş ilk ciddi nəşr kimi tanındı.[21] Buterin Bitcoin Magazine üçün işləyərkən, xəbər Ced Makkalebə çatdı və Ripple-da iş üçün təklif aldı. Ancaq Ripple Buterin üçün ABŞ vizasını dəstəkləyə bilmədiyi üçün onun təklif etdiyi məşğulluq baş tutmadı.[22]
Bundan əlavə, o, 2016-cı ildə kriptovalyuta və blokçeyn texnologiyası ilə bağlı tammetrajlı orijinal tədqiqat məqalələri dərc edən resenziyalı elmi jurnal olan Ledger-in redaksiya heyətində çalışıb.[23]
Buterin, yeni kriptovalyutaların və vahid blokçeyni (kriptoqrafik kitabça) paylaşan proqramların yaradılmasını asanlaşdıran "mərkəzləşdirilməmiş mədən şəbəkəsi və vahid proqram təminatı platforması"[24] kimi təsvir edilən Ethereum-un həmtəsisçisi və ixtiraçısıdır.[25][26][27]
Buterin ilk dəfə 2013-cü ilin noyabrında Ethereum-u ağ kağızda[28] təsvir etdi.[29] Proqramı hazırlamaq üçün ona Bitcoinin skript dilinə ehtiyacı olduğunu bildirdi. Lakin razılığa gələ bilmədi və daha ümumi skript dili ilə yeni platformanın hazırlanmasını təklif etdi.[30]
Ethereum ağ kağızı dövriyyəyə buraxıldı və yeni protokola maraq 2013-cü ilin sonu və 2014-cü ilin əvvəlində artdı. Buterin, 26 yanvarda Mayamidə keçirilən Şimali Amerika Bitcoin Konfransında Ethereum-u geniş kütlə üçün təqdim etdi.