 |
 |
Love.az |  |
 |
Azərbaycan Zəhmətkeşlər Təşkilatı — 1942-ci ildə Təbrizdə yaradılmış təşkilat. Təşkilat üzvlərinin əsas tələbləri xalqın güzəranını yaxşılaşdırmaq, zorakılığa və istismara son qoymaq, əyalət əncümənlərini bərpa etmək, Azərbaycana mədəni muxtariyyətin verilməsi olub.
| Azərbaycan Zəhmətkeşlər Təşkilatı | |
|---|---|
| Yaranma tarixi | yanvar 1942 |
| Ləğvolma tarixi | 1942 |
| Rəsmi dili | Azərbaycan türkcəsi |
| Yarandığı yer | Təbriz |
1941-ci ilin avqust sentyabr aylarında Britaniya və SSRİ qoşunları İrana daxil oldular.[1][2][3] 1941-ci il sentyabrın 17-də Rza Pəhləvi taxtından imtina edərək İranı tərk etdi.[4][5][6] Bundan sonra ölkə ərazisində həbsdə olan siyasi məhbuslar azadlığa buraxıldılar və müxtəlif siyasi təşkilatlar yaranmağa başladı.[7][8] Azərbaycan Zəhmətkeşlər Təşkilatı 1942-ci ilin yanvar ayında Təbrizdə yaradılıb.[9][10] Təşkilat İsrafil Qadiri, Hüseyn Rizvan, Əhməd İslami və digərlərinin topladıqları dəstələrin birləşməsindən yaranıb.[11][12] Təşkilatın proqramında xalqın güzəranını yaxşılaşdırmaq, zorakılığa və istismara son qoymaq, əyalət əncümənlərini bərpa etmək,[11][9] Azərbaycana mədəni muxtariyyətin verilməsi və faşistpərəst qüvvələrin cilovlanması tələb olunurdu.[13] Azərbaycan Zəhmətkeşlər Təşkilatının təkcə Təbrizə təşkilatında 10.000-dən çox üzv olub.[13][12] Sadıq Padeqan, Mir Rəhim Vilayi İsrafil Qadiri, Şövkət xanım Elmdust, А. Mizani, Məmi Nünəkərani, Səlim Hacızadə təşkilatın Mərkəzi Komitəsinin üzvü olublar.[9][5] Təşkilat üzvlərinin əksəriyyəti iri torpaq sahibkarları, mülkədarlar tərəfindən haqları tapdalanan şəxslər idi.[13] Təşkilatın fəaliyyəti hökuməti narahat etdiyi üçün üzvləri daim təqiblərə məruz qalırdılar. Təbriz Jandarm İdarəsinin rəisi tərəfindən təşkilatın fəal rəhbərlərindən olan İsrafil Qadiri, Səlim Hacızadə və digərləri həbs olunublar.[14][15] Fəal üzvlərindən məhrum olan təşkilat 1942-ci ilin payızında fəaliyyətini dayandırıb.[14][12] Təşkilat dağıldıqdan sonra üzvlərinin əksəriyyəti "Azadlıq Cəbhəsi" təşkilatına üzv olublar.[14]
 |
 |
LOVE.AZ |  |
 |
|
