. Love.az

Sitrus - Wikipedia - Love.az

Ana Səhifə - Sitrus

Sitrus (lat. Citrus) — bitkilər aləminin sabunağacıçiçəklilər dəstəsinin sədokimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Sitrus
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptofitlər
Klad:
Ali bitkilər
Klad:
Çoxsporlu bitkilər
Klad:
Borulu bitkilər
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Çiçəkli bitkilər
Klad:
Evdikotlar
Klad:
Bazal evdikotlar
Klad:
Superrozidlər
Klad:
Rozidlər
Klad:
Malvidlər
Dəstə:
Sabunağacıçiçəklilər
Fəsilə:
Sədokimilər
Yarımfəsilə:
Aurantioideae
Cins:
Sitrus
Beynəlxalq elmi adı
  • Citrus L., 1753[1][2]
Vikianbarın loqotipi
Şəkil
axtarışı
ITIS  28882
NCBI  2706
EOL  61101

Mündəricat

  • 1 Arealı
  • 2 Botaniki xarakteristikası
  • 3 Azərbaycan yayılması
  • 4 Sinonimləri
    • 4.1 Heterotipik sinonimləri
  • 5 Növləri
  • 6 İstinadlar
  • 7 Həmçinin bax

Arealı

redaktə

Əsasən ABŞ, Çin, Yaponiya, Hindistan, Pakistan, Avstraliya, Cənubi Amerika, Əlcəzair, Mərakeş, Aralıq dənizi ölkələrində bitir.

Botaniki xarakteristikası

redaktə

Dünyanın subtropik və tropik zonalarında yayılmış. 40-dək növü (portağal, naringi, limon, qreypfrut, berqamot, sitron və s.) məlumdur. Sitrus bitkilərinin meyvələri dadına, tərkibindəki limon turşusuna, şəkər, C, P, B qrupu vitamnnləri, karotin (A provitamini) olmasına görə fərqlənir.

Sitrus bitkilərinin meyvəsi yeyilir, ondan şirə, mürəbbə, kompot, cem, povidlo və s. hazırlanır. Yarpağı, çiçəyi və meyvəsinin qabıqından ətriyyatda, yeyinti sənayesində işlədilən efir yağı (2—3,5%) alınır. Sitrus bitkiləri şaxtaya az davamlıdır.

Azərbaycan yayılması

redaktə

Sitrus bitkiləri Azərbaycanda Lənkəran-Astara zonasında becərilir.

Sinonimləri

redaktə

Heterotipik sinonimləri

redaktə
  • Aurantium Mill.
  • Citreum Mill.
  • × Citrofortunella J.W.Ingram & H.E.Moore
  • × Citroncirus J.W.Ingram & H.E.Moore
  • Citrophorum Neck.
  • + Citroponcirus H.Wu & al.
  • Eremocitrus Swingle
  • Fortunella Swingle
  • Limon (bitki) Mill.
  • Microcitrus Swingle
  • Oxanthera Montrouz.
  • Papeda Hassk.
  • Pleurocitrus Tanaka
  • Poncirus Raf.
  • Pseudaegle Miq.
  • Sarcodactilis C.F.Gaertn.

Növləri

redaktə
  • Citrus assamensis R.M.Dutta & Bhattacharya
  • Citrus × aurantiifolia (Christm.) Swingle
  • Citrus × aurantium L.
  • Citrus australasica F.Muell.
  • Citrus australis (Mudie) Planch.
  • Citrus cavaleriei H.Lév. ex Cavalerie
  • Citrus garrawayae F.M.Bailey
  • Citrus glauca (Lindl.) Burkill
  • Citrus gracilis Mabb.
  • Citrus halimii B.C.Stone
  • Citrus hystrix DC.
  • Citrus indica Yu.Tanaka
  • Citrus inodora F.M.Bailey
  • Citrus japonica Thunb.
  • Citrus khasya Markovitch
  • Citrus latipes (Swingle) Yu.Tanaka
  • Citrus × limon (L.) Osbeck
  • Citrus mangshanensis S.W.He & G.F.Liu
  • Citrus maxima (Burm.) Merr.
  • Citrus medica L.
  • Citrus neocaledonica Guillaumin
  • Citrus oxanthera Beauvis.
  • Citrus polytrifolia Govaerts
  • Citrus pubinervia D.G.Zhang, Z.H.Xiang & Y.Wu
  • Citrus reticulata Blanco
  • Citrus swinglei Burkill ex Harms
  • Citrus × tachibana (Makino) Yu.Tanaka
  • Citrus trifoliata L.
  • Citrus undulata Guillaumin
  • Citrus wakonai P.I.Forst. & M.W.Sm.
  • Citrus warburgina F.M.Bailey
  • Citrus wintersii Mabb.

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 341. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
  2. ↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 782.

Həmçinin bax

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=Sitrus&oldid=7688290"
LOVE.AZ