. Love.az

Israil Kralligi Birlesmis Monarxiya - Wikipedia - Love.az

Ana Səhifə - Israil Kralligi Birlesmis Monarxiya
Yəhudi krallığı ilə səhv salmayın.
Bu məqalədə çoxsaylı problemlər mövcuddur. Zəhmət olmasa, səhifəni redaktə edərək və ya mövcud problemləri müzakirə səhifəsində diskussiya edərək həll edin.
Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır.
Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin. (aprel 2018)
Bu məqalədə heç bir məlumatın mənbəsi göstərilməmişdir.
Lütfən, etibarlı mənbələr əlavə etməklə məqaləni təkmilləşdirməyə kömək edin. Qərəz yaradan mənbəsiz hissələr müzakirəsiz silinə bilər. (aprel 2018)
Bu məqalədə və ya bölmədə Vikipediya meyarlarına uyğun olmadığı üçün təkmilləşdirilməsinə ehtiyac olan hissələr var.
Lütfən bu məqaləni redaktə edərək təkmilləşdirilməsinə kömək edin.
(Learn how and when to remove this template message)

İsrail Krallığı Tanaxda yazılanlara görə, b.e.ə. təqribən 1050-ci ildən e.ə təxminən 930-cu ilə qədər Yaxın Şərqdə mövcud olmuş vahid teokratik monarxiya.

Tarixi dövlət
İsrail krallığı
təq. e.ə. 1050 — təq. e.ə. 930

Paytaxt Qüds, Hevron
Din İudaizm
İdarəetmə forması mütləq monarxiya, monarxiya
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
        
Yəhudilik
Yəhudilik fəlsəfəsi
inam • Seçilmişlik • Alaha
Tanrı • Kabbala • Məsih • Tale
Kaşrut  •  Tevazu  •  Minyan  •  Tsedaka
Dini mətnlər
Tevrat/Tora  •  Tanah  •  Talmud  •  Zoqar
Humaş  •  Sidur  •  Mişna Tora  •  Arba Turim
Şulhan Aruh  •  Tosefta  •  Mişna Berurah
Tanya  •  Midraş  •  Piyutim
Targum
Müqqədəs şəhərlər
Qüds  •  Safed  •  Hebron  •  Tiberia
Yəhudi bayramları
Şabbat  •  Roşaşana  •  Yom Kippur  •  Sukot
Simhat Tora  •  Hanuka •  Asara BaTevet
Tu Bişvat  •  Purim  •  Pesah
Şavuot  •  9 Av  •  Şaloş Regalim
Dini şəxsiyyətlər
Avraham  •  Moşe  •  Dvora  •  Rut  •  Şaul  •  David
Şlomo •  Eliyahu  •  İlel  •  Şamay  •  Raşi
İbn Ezra  •  Rif  •  Ramban  •  Gersonides
Saadia Gaon  •  Rambam
Baal Şem Tov  •  Tosafistçiler
Yosef Albo  •  Yosef Karo  •  Ovadia Yosef
Musəvilik həyat tərzi
Brit Mila  •  Bar Mitsva  •  Şiduh  •  Evlilik
Nida  •  Ad qoyma  •  Pidyon  •  Cənazə
Məktəblər
Yeşiva  •  JTS  •  HUC  •  YU
Dini rollar
Kohen  •  Haham  •  Hazan  •  Mohel
Dayan  •  Maşgiah  •  Roş yeşiva  •  Gabay
Şohet  •  Menaker  •  Kabar  •  Tokea
Dini tikililər
Tapınak • Ağlama divarı
Sinaqoq  •  Mikve
Musevi Ayin sistemi
Musevi İbadetleri  •  Şahrit
Minha  •  Arvit •  Avdala
Yəhudi dilləri
Afro-Asyatik
İbraniceler: İvritə · Samarit İvritcəsi · Yəmən İvritcəsi
Aramiceler: Hulaula · Lişan Didan · Lişana Deni · Lişanid Noşan · Yəhudi Aramicəsi
Arapçalar: Yəhudi ərəbcəsi · Yəhudi Bağdad ərəbcəsi · Yəhudi Mərakeş ərəbcəsi · Yəhudi İraq ərəbcəsi · Yəhudi Tripoli ərəbcəsi · Yəhudi Tunis ərəbcəsi · Yəhudi Yəmən ərəbcəsi
Diğer: Kayla · Yəhudi Bərbəricəsi
Hint-Avrupa
Cermen: Yeşiviş · Yidiş · Yingliş
Roman: İtalkian · Katalanik · Ladino · Lusitanik · Şuadit · Yəhudi Araqoncası · Yəhudi Latincası · Zarfatik
Hind-İran: Buhori · Cuhuri · Cidi
Diğer: Knaanik · Yevanik
Türk
Karayca · Kırımçakca
Diğer
Kartveli: Gruzinik
Dravid: Yəhudi Malayalamı
Etnik bölünmələr
Afrika: Falaşa · Magrebim
Asya: Buxara · Koçin Yəhudileri · Paradesi Yəhudileri
Avropa: Aşkenaz · İtalkim · Sefarad
Qafqaz: Dağ yəhudiləri · Gürcüstan yəhudiləri · Karaylar
Orta Doğu: Kürt Yəhudileri · Mizrahi · Parsim · Romanyot · Samaritler · Temani
Musəvi məzhəbləri
Yəhudilik
Tutucu Musevilik  •  Ortodoks Musevilik
Hasidizm
Reformist Musevilik  •  Hümanist Musevilik
Yeniden yapılanmacı (Rekonstrüksiyonist) Musevilik
Dini obyektlər
Talet  •  Tefilin  •  Kipa  •  Şofar
Tsitsit  •  Mezuza  •  Menora
Hanukiya •  Yad
Musevi duaları
Şema  •  Amida  •  Alenu  •  Kal Nidre
Kadiş  •  Alel  •  Ma Tovu  •  Kiduş
Digər dinlərlə əlaqələr
Xristianlıq  •  Judeo-Hıristiyan
Xristianlıq-Musəvilik əlaqələri  •  İslam
Katolik  •  Musəvilik haqqında olan fikirlər
Judeo-Islamic  •  Paganizm  •  İbrahimi

Mündəricat

  • 1 İlkin məlumatlar
  • 2 Tarix
    • 2.1 Monarxiya və tarixi xronologiya
  • 3 Vətəndaş müharibəsi
  • 4 Həmçinin bax
  • 5 İstinadlar
  • 6 Xarici keçidlər

İlkin məlumatlar

redaktə

Tanaxa görə, İsrail övladları birləşmiş krallığın dövründən əvvəl konfederasiya kimi yaşamış on iki qəbilə idi. Təxminən b.e.ə. 1025-ci ildə onlar xarici təhdidlər səbəbindən İsrail krallığını yaratmışlar. Dövrün rəhbərlərindən biri olan Samuel e.ə 1020-ci ildə Bünyamin qəbiləsindən olan Şaul ben Kişi krallığın başına gətirdi. Onun ardınca gələn Kral David (Davud kimi tanınır) dövründə (e.ə 1006) krallıq ən güclü dövrünü yaşayıb.

Davud ölkənin ikinci padşahı oldu (Şauldan sonra gələn müvəqqəti kral İşboşet sayılmazsa) və Yerusəlimi paytaxtı elan etdi. Bundan əvvəl Şaulun dönəmində paytaxt Gibeah, İşboşetin dövründə isə paytaxt Mahanaim idi. Davudun krallığının ilk yeddi ilində Xevron (indiki Əl Xəlil) paytaxt idi.

Şauldan sonra Davud yenidən İsrail tayfalarını birləşdirməyə müvəffəq oldu. O, güclü hərbi birliklər qurub, bölgədəki Fələstin (Philistia) kimi düşmənlərini məğlub etdi və sərhədlərini qorudu. Davudun dövründə birləşmiş İsrail Krallığı hərbidə üstünlük qurub rifah içində yaşayırdı.

B.e.ə 930-cu ildə ölkə iki hissəyə bölünür: şimalda İsrail krallığı və cənubda Yerusəlimin də daxil olduğu Yəhuda krallığı.

Tarix

redaktə

Monarxiya və tarixi xronologiya

redaktə

Birləşmiş monarxiyanın dörd kralı var idi: Şaul ben Kiş, Şaul oğlu İşboşet , Yəhuda qəbiləsindən Davud və Davud oğlu Şelomo Süleyman.

Şaulun dövründə paytaxt Gibeah ikən ardınca gələn İşboşetin İsrailində paytaxt Mahanaim və Davudun dövründə isə paytaxt Xevrondu. Davud krallığı yenidən birləşdirəndə paytaxtı Yerusəlimə köçürdü. Tanaxda isə paytaxtın Şiloh olduğundan bəhs edir; arxeoloji tədqiqatlar nəticəsində Şilohun dini paytaxt kimi götürülməsi ehtimalı vardır.

Vətəndaş müharibəsi

redaktə

Birinci Samuel kitabına əsasən, Tanrıya qarşı çıxdığına görə Şaulun səltənəti düşdü və səltənət başqa bir sülaləyə verildi. Bəzi sənədlərə görə, Şaul yalnız iki il hökm edir. Bəzi əlyazmalara görə isə qırx iki il hökm edir. Müqəddəs Kitaba əsasən, Şaul fələstinlilərlə döyüşdə həyatını itirir.

Davud və Şaul aralarında olan problemlərə görə düşmən oldular. Mənbələrə görə Şaulun oğlu Yonathan və Şaulun qızı Mihal, Davudun Şauldan qaçmasına kömək etdilər.

Həmçinin bax

redaktə
  • Adoniram

İstinadlar

redaktə

Xarici keçidlər

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/?q=İsrail_krallığı_(birləşmiş_monarxiya)&oldid=8047965"
LOVE.AZ